Dutch subtitles for clip: File:Class 06 Reading Marx's Capital Vol I with David Harvey.webm

1
00:00:00,042 --> 00:00:04,049
» NEIL SMITH: Een van de treffende zaken over dit hoofdstuk was voor mij

2
00:00:04,049 --> 00:00:08,888
altijd de enorm precieze wiskundige logica ervan.

3
00:00:09,329 --> 00:00:14,355
Ik bedoel, het komt het dichtst tot een mathematische dialectiek.

4
00:00:14,589 --> 00:00:25,606
En dat vermogen en die werkwijze is waarom Marx soms
wordt gelabeld als een structuralist

5
00:00:25,759 --> 00:00:28,842
» HARVEY: positivist!
» NEIL SMITH: of zelfs een positivist, waarbij individuen niet meetellen enz.

6
00:00:29,589 --> 00:00:35,594
Maar wanneer je dan bij hoofdstuk 10 bent aanbeland, "De arbeidsdag",

7
00:00:36,023 --> 00:00:41,047
worden de limieten van dat soort analyse duidelijk.

8
00:00:41,047 --> 00:00:45,130
Op een bepaald punt zie je Marx' eigen methode voortvloeien,
hij zegt:

9
00:00:46,003 --> 00:00:50,071
Bij gelijke rechten —het recht van de arbeider om

10
00:00:50,098 --> 00:00:53,100
zijn arbeidskracht te verkopen en het recht van de werkgever

11
00:00:54,000 --> 00:00:59,093
om die arbeidskracht te gebruiken—
"Tussen gelijke rechten beslist de macht".

12
00:00:59,093 --> 00:01:03,108
Welke verschuiving zie jij dus hier?
Welke waarde heeft al die discussie rond

13
00:01:04,008 --> 00:01:07,101
de arbeidsdag, lonen en tijd?

14
00:01:08,001 --> 00:01:13,058
» HARVEY: Wel, ik denk dat hij daar echt
het idee verbindt dat waarde

15
00:01:13,058 --> 00:01:18,126
gaat over maatschappelijk noodzakelijke arbeidstijd.
En tijd wordt dus cruciaal.

16
00:01:19,026 --> 00:01:24,110
Dit hoofdstuk gaat dus over tijd.
Hij zegt: "Tijddeeltjes vormen de elementen van de winst",

17
00:01:25,001 --> 00:01:31,200
en het vangen van andermans tijd
wordt daarom fundamenteel

18
00:01:31,299 --> 00:01:35,990
voor het kapitalisme. En hier komen we tot iets
dat ik heel interessant vind.

19
00:01:35,099 --> 00:01:38,688
Want we denken over tijd vaak als een natuurlijk fenomeen,

20
00:01:39,579 --> 00:01:41,740
… het is er, weet je.

21
00:01:41,074 --> 00:01:49,106
Maar Marx toont ons dat het eigenlijk verschuift met de
dynamiek van een kapitalistisch systeem—

22
00:01:50,006 --> 00:01:54,008
het kapitalisme creëert een bepaald tijdsgevoel.

23
00:01:54,008 --> 00:02:00,099
Het creëert het idee van een arbeidsdag, een arbeidsweek,
een arbeidsjaar, een arbeidsleven.

24
00:02:00,099 --> 00:02:08,428
Het creëert dat idee, zodat de notie van temporaliteit
eigenlijk sociaal gebouwd is.

25
00:02:09,319 --> 00:02:16,870
En deze sociale constructie van tijd
zegt plots dat tijd helemaal niet natuurlijk is.

26
00:02:16,087 --> 00:02:22,136
We krijgen te horen wat tijd is, al die zaken over
in- en uitklokken,

27
00:02:22,919 --> 00:02:29,013
een boetesysteem als je te laat komt,
omdat je het temporele regime geschonden hebt.

28
00:02:29,859 --> 00:02:34,924
Dus je vindt hier veel over de temporele disciplinering
van een maatschappij,

29
00:02:35,509 --> 00:02:40,512
En een beetje over ruimtelijkheid,
omdat veel hiervan zich binnen de fabriek afspeelt.

30
00:02:40,809 --> 00:02:47,818
Dus het speelt zich af binnen de fabriek,
… met de bellen …

31
00:02:47,899 --> 00:02:56,410
Ik denk vaak: Dit is vreemd, waarom hebben universiteiten bv.
een soort fabrieksregime?

32
00:02:56,041 --> 00:03:07,040
De bel gaat en je zegt: Oké, deze wiskundeles zit erop,
nu moet ik Frans gaan studeren voor een uur.

33
00:03:07,409 --> 00:03:12,418
Het temporele regime van de universiteit is van zo'n soort,

34
00:03:12,499 --> 00:03:15,588
en opleiding in tijdsdiscipline wordt cruciaal.

35
00:03:16,389 --> 00:03:23,000
Zelfs op het onderwijzende niveau. Ik herinner me op een bepaald punt,

36
00:03:23,000 --> 00:03:30,869
was er de gewoonlijke kwestie over de gebreken
van universitair onderwijs van eerstejaarsstudenten.

37
00:03:30,869 --> 00:03:34,887
Dus komen er mensen van Harvard naar Johns Hopkins
om ons te vertellen wat we moeten doen;

38
00:03:35,049 --> 00:03:39,107
en wat zeiden ze ons? Ze zeiden:
Het eerste wat je moet doen in het eerste jaar

39
00:03:39,629 --> 00:03:44,631
van een student aan de universiteit is hem tijdsdiscipline leren.

40
00:03:44,649 --> 00:03:48,698
Dat is het belangrijkste. Hoe doe je dat?
Je geeft papers op, en je accepteert

41
00:03:49,139 --> 00:03:52,144
die niets als ze te laat zijn.

42
00:03:53,209 --> 00:04:02,245
Dit is intellectuele productie! Jij en ik weten
dat je op zo'n manier geen werk kan produceren.

43
00:04:02,569 --> 00:04:07,571
Er is een grappig iets, ik had lange tijd op mijn bureau

44
00:04:07,769 --> 00:04:11,858
een grappige letter naar Karl Marx van zijn uitgever in Leipzig,

45
00:04:14,659 --> 00:04:19,662
waar de uitgever zegt: 'Geachte Herr Doktor Professor,
het is ter onze attentie gekomen

46
00:04:19,959 --> 00:04:26,004
dat u zes maanden overtijd bent met u manuscript van 'Das Kapital'.
Als we de tekst niet binnen het komende half jaar ontvangen

47
00:04:26,409 --> 00:04:29,460
zullen we iemand anders moeten aanstellen om het te schrijven.'

48
00:04:31,149 --> 00:04:36,155
Het punt hier is dat dit hoofdstuk over de arbeidsdag gaat over

49
00:04:36,209 --> 00:04:43,750
waarom het kapitalisme dit soort temporaliteit heeft,
die radicaal verschillend is van pre-kapitalistische maatschappijen.

50
00:04:43,075 --> 00:04:48,161
—hoe ze tijd organiseren; en je zou hopen
radicaal verschillend van hoe

51
00:04:49,061 --> 00:04:55,095
een socialistische maatschappij tijd zou organiseren.
Maar temporaliteit is erg vastgezet in het kapitalisme

52
00:04:55,095 --> 00:05:03,182
en het versnelt. Het gaat sneller, dus later in 'Het Kapitaal'
zien we het fenomeen van versnelling,

53
00:05:04,082 --> 00:05:07,741
intensivering. Waarom gaat kapitalisme altijd daarover?
Dus we begrijpen iets over de logica

54
00:05:08,479 --> 00:05:10,830
van het systeem en de logica van diens temporaliteit

55
00:05:10,083 --> 00:05:15,083
door dat hoofdstuk; dat is een van de redenen
waarom ik het zo'n geweldig hoofdstuk vind.

56
00:05:33,139 --> 00:05:36,580
We gaan hoofdstuk [8 en 9] doen.

57
00:05:36,058 --> 00:05:39,080
Hoofdstuk Acht: De arbeidsdag.

58
00:05:42,009 --> 00:05:50,880
Ik heb eerder al opgemerkt dat
Marx van stijl wisselt doorheen 'Het Kapitaal'.

59
00:05:50,088 --> 00:05:58,143
Dit hoofdstuk is op een andere wijze opgesteld
dan de voorbije hoofdstukken.

60
00:05:59,043 --> 00:06:04,082
Het zit vol historische details en informatie.

61
00:06:06,439 --> 00:06:13,560
Het maakt gebruik van een heleboel theoretische
categorieën die we tot nu toe niet gezien hebben in de tekst.

62
00:06:13,056 --> 00:06:22,079
Dit komt, volgens mij, omdat Marx hier geïnteresseerd is
in het schetsen van een echte historische situatie

63
00:06:22,079 --> 00:06:30,638
en een historisch verhaal, die beiden licht werpen op
de fundamentele theoretische constructie

64
00:06:31,349 --> 00:06:34,418
die hij heeft opgesteld, namelijk de waardetheorie.

65
00:06:35,039 --> 00:06:39,058
Net zoals je ziet hoe de waardetheorie iets vertelt
over de geschiedenis.

66
00:06:39,229 --> 00:06:51,247
We hebben eerder al het verband tussen geschiedenis en theorie in deze
tekst besproken, en dit is een goed hoofdstuk om eens

67
00:06:51,409 --> 00:06:57,438
na te denken over hoe dat werkt. Maar het is wel duidelijk
dat de geschiedenis die je hier gaat bekijken

68
00:06:57,699 --> 00:07:02,760
één is die veel zaken betrekt die nog niet
in de theorie aanwezig zijn.

69
00:07:03,309 --> 00:07:09,240
Als je ze allemaal in de theorie aanwezig wilt hebben, dan moet
je tot het eind van Volume 3 van Het Kapitaal gaan,

70
00:07:09,024 --> 00:07:17,013
en er zelfs voorbij. Maar hier betrekt Marx ze,
omdat hij een echt historisch verhaal wil vertellen.

71
00:07:17,229 --> 00:07:26,244
En dit historisch verhaal gaat over de strijd
om de duur van de arbeidsdag.

72
00:07:26,379 --> 00:07:32,460
Hij begint met ons te herinneren, en ik denk dat
het altijd erg belangrijk is om jezelf te herinneren, aan

73
00:07:32,046 --> 00:07:37,895
het onderscheid tussen de arbeidswaardetheorie
en de waarde van arbeidskracht.

74
00:07:38,309 --> 00:07:45,010
De waarde van arbeidskracht is de waarde van een waar.
Het is een waar, op sommige vlakken zoals andere waren,

75
00:07:45,001 --> 00:07:51,240
maar zoals we eerder gezien hebben, op andere vlakken
verschillend van de doorsnee waren

76
00:07:51,249 --> 00:07:57,258
omdat het een historisch-, moreel- en beschavingselement bevat.

77
00:07:57,339 --> 00:08:08,415
En zoals we zullen zien in dit hoofdstuk, komen die vragen over
wat beschaafd is en wat niet, terug in beeld.

78
00:08:09,033 --> 00:08:14,772
Dat gezegd zijnde is hij dan geïnteresseerd
in het onderscheid of verschil tussen

79
00:08:15,069 --> 00:08:20,083
wat arbeid produceert, de waarde die het produceert,
en wat de waarde van die arbeidskracht is.

80
00:08:20,209 --> 00:08:22,252
Hij construeert een simpele diagram aan het begin,

81
00:08:22,639 --> 00:08:36,270
die zegt: 'Er is een vast niveau van de arbeidsdag' …
of eerder: 'Er is een vaste waarde van arbeidskracht

82
00:08:36,027 --> 00:08:40,031
en die vaste waarde van arbeidskracht wordt
gemeten in de hoeveelheid uren die noodzakelijk zijn

83
00:08:40,067 --> 00:08:47,158
voor de reproductie van het equivalent van de waarde van die arbeidskracht.'

84
00:08:48,058 --> 00:08:52,081
Dat is dus bepaald. Zoals hij eerder zei,
toen hij de waarde van arbeidskracht besprak:

85
00:08:52,081 --> 00:08:56,174
'We weten dat het in de praktijk erg varieert,
afhankelijk van het land waarin je je bevindt,

86
00:08:57,074 --> 00:09:01,116
welk historisch moment, de beschavingsgraad
van het land en de aard van de klassenstrijd, enz.

87
00:09:02,016 --> 00:09:07,068
Maar in een gegeven situatie, weten we wat het is.'
Dus we weten wat het is,

88
00:09:07,068 --> 00:09:13,076
en arbeid werkt voor die duur die zijn arbeidskracht gaat
reproduceren —en dan meer.

89
00:09:14,048 --> 00:09:16,091
Dat is de surplus. En de grote vraag is:
Hoeveel meer?

90
00:09:16,091 --> 00:09:24,148
Hoeveel uren meer dan de bepaalde hoeveelheid die nodig is
voor de reproductie van de waarde van de arbeidskracht?

91
00:09:25,048 --> 00:09:35,120
En hierover kan men niet onderhandelen
via de normale marktruilpraktijken.

92
00:09:36,002 --> 00:09:42,067
Het is iets dat op een strijdvaardige manier opgezet is.

93
00:09:42,085 --> 00:09:48,169
Dan zet Marx een gesprek in gang tussen de kapitalist en de arbeider.

94
00:09:49,069 --> 00:09:55,081
En aan de kapitalist wordt gevraagd:
Wat is een normale arbeidsdag?

95
00:09:55,081 --> 00:10:00,088
En de kapitalist zegt: 'Wel, de arbeidsdag zou zo lang
mogelijk moeten zijn, want ik koop

96
00:10:00,088 --> 00:10:06,176
deze waar, arbeidskracht, en ik heb het recht om
het zo lang te gebruiken als ik wil. En daarom

97
00:10:07,076 --> 00:10:18,108
ga ik aandringen en zeggen:
'Ik wil hiervan zoveel als maar mogelijk is.'

98
00:10:19,008 --> 00:10:24,060
Maar natuurlijk zijn er bepaalde limieten.
Marx zegt dan onmiddellijk: 'Je hebt hier een vloeibaar element,

99
00:10:24,006 --> 00:10:28,052
maar er zijn natuurlijk limieten, één ervan zijnde
de fysieke limieten van de arbeidskracht.

100
00:10:29,006 --> 00:10:35,088
Je kan niet meer werken dan 24 uur per dag. En vanwege puur
fysieke redenen moet het minder zijn dan dat.

101
00:10:35,088 --> 00:10:38,169
Er zijn ook sociale limieten,
onderaan introduceert hij:

102
00:10:39,069 --> 00:10:44,070
“De arbeider heeft tijd nodig voor de bevrediging van geestelijke
en maatschappelijke behoeften, waarvan omvang

103
00:10:44,079 --> 00:10:48,141
en aantal bepaald worden door het algemeen beschavingspeil."

104
00:10:49,041 --> 00:10:53,044
Herinner je, dit beschavingselement in de waarde van arbeidskracht.

105
00:10:53,044 --> 00:11:00,049
Dus dit beschavingselement komt erin. Hij zegt:
“De variaties van de arbeidsdag bewegen zich dus binnen

106
00:11:00,049 --> 00:11:09,091
de fysieke en sociale grenzen. Beide soorten grenzen zijn echter elastisch
van aard… "

107
00:11:09,091 --> 00:11:14,132
Op de volgende pagina—[159]—zegt hij:
De kapitalist heeft zijn eigen mening… Als kapitalist”

108
00:11:15,032 --> 00:11:20,038
—herinner je—“is hij alleen maar gepersonifieerd kapitaal.
Zijn ziel is de ziel van het kapitaal.” Nogmaals, Marx is hier bezig

109
00:11:22,092 --> 00:11:26,184
met rollen, niet mensen. “Het kapitaal heeft echter
slechts één enkele levensdrang, de drang om in waarde toe te nemen,

110
00:11:27,084 --> 00:11:33,097
om meerwaarde te scheppen…". Dus “kapitaal is gestorven arbeid,
welke alleen tot nieuw leven kan komen…” —er gaan veel

111
00:11:33,097 --> 00:11:39,180
vampieren, weerwolven en allerlei andere soorten persona
geïntroduceerd worden—

112
00:11:40,008 --> 00:11:45,011
“door als een vampier levende arbeid op te zuigen
en die des te langer leeft naarmate er meer van wordt opgezogen.

113
00:11:46,001 --> 00:11:51,003
De tijd waarin de arbeider werkt, is de tijd waarin de kapitalist
de door hem gekochte arbeidskracht

114
00:11:51,003 --> 00:11:55,046
consumeert. Verbruikt de arbeider zijn beschikbare tijd voor
zichzelf, dan besteelt hij

115
00:11:55,073 --> 00:12:01,136
de kapitalist. De kapitalist beroept zich dus op de wet van de warenruil.

116
00:12:02,036 --> 00:12:09,094
Evenals iedere andere koper tracht hij uit de gebruikswaarde
van zijn waar het grootst mogelijke nut te halen.”

117
00:12:09,094 --> 00:12:14,122
“Maar plotseling verheft zich de stem van de arbeider,”
en de arbeiders zeggen dit:

118
00:12:15,022 --> 00:12:21,091
'Je kunt trachten het grootst mogelijke nut uit mij te halen,
maar wat gebeurt er als dat mijn arbeidsleven verkort?

119
00:12:21,091 --> 00:12:28,150
Ik vind dat niet eerlijk. Ik vind dat er een duur van de arbeidsdag
zou moeten zijn die mijn leven

120
00:12:29,005 --> 00:12:37,008
niet verkort.' In dit gesprek neemt de arbeider ook een positie in, die

121
00:12:37,008 --> 00:12:44,014
gebaseerd is op de ruilwet. Het gaat hier niet over

122
00:12:44,086 --> 00:12:50,141
de gebrekkige validiteit van het ruilproces.
Marx zegt: 'Oké, beide kanten nemen aan

123
00:12:51,041 --> 00:12:56,046
dat het ruilproces in orde is, dat het eerlijk is;
gelijke tegenover gelijke .

124
00:12:56,046 --> 00:13:05,047
We komen nu tot de situatie: Hoeveel gebruikswaarde
gaat de arbeider geven?

125
00:13:05,047 --> 00:13:14,093
En de arbeider zegt: 'Ik vind dat dit in strijd is met het contractenrecht

126
00:13:14,093 --> 00:13:19,104
en de wet van de warenruil, als je mijn arbeidsleven verkort.'

127
00:13:20,004 --> 00:13:27,035
Het resultaat hiervan, zegt Marx op pagina [161] :
De kapitalist …

128
00:13:27,035 --> 00:13:33,118
…staat in zijn recht als koper wanneer hij de arbeidsdag zo lang mogelijk tracht te maken

129
00:13:34,018 --> 00:13:38,072
en —indien mogelijk— van één arbeidsdag er twee tracht te maken.

130
00:13:38,072 --> 00:13:43,151
Aan de andere kant stelt de specifieke aard van de verkochte
waar een grens aan haar verbruik door de koper

131
00:13:43,799 --> 00:13:47,910
en staat de arbeider in zijn recht als verkoper
wanneer hij de arbeidsdag wil beperken tot een bepaalde,

132
00:13:47,091 --> 00:13:55,105
normale grootte. Hier zien we dus een
antinomie, recht tegen recht, beide bezegeld

133
00:13:56,005 --> 00:14:02,104
door de wet van de warenruil. Tussen gelijke rechten beslist de macht.

134
00:14:03,004 --> 00:14:07,007
En op deze wijze toont in de geschiedenis van de kapitalistische productie de
normalisatie van de arbeidsdag

135
00:14:07,034 --> 00:14:10,042
zich als de strijd om de grenzen van de arbeidsdag — een strijd tussen

136
00:14:11,034 --> 00:14:16,042
de gezamenlijke kapitalisten, dat wil zeggen de klasse van de kapitalisten,
en de gezamenlijke arbeiders, dat wil zeggen de arbeidersklasse. ”

137
00:14:17,014 --> 00:14:24,100
Dus eindelijk, op pagina [161], krijgen we klassenstrijd. Yes, we zijn er!

138
00:14:25,000 --> 00:14:29,072
Er zijn een aantal interessante zaken omtrent dit argument:

139
00:14:29,072 --> 00:14:41,106
Ten eerste, Marx beschouwt dit als een strijd tussen gelijke rechten,
en als een machtsrelatie.

140
00:14:42,006 --> 00:14:48,008
Als gevolg hiervan is Marx erg sceptisch tegenover 'rights-talk'.

141
00:14:48,026 --> 00:14:52,115
Je kan dit probleem niet oplossen door rechtendiscours.

142
00:14:53,015 --> 00:14:58,102
Je kunt het enkel oplossen door conflict, strijd.

143
00:14:59,002 --> 00:15:04,006
En ook vandaag de dag moeten we, denk ik, het belang van dit
argument erkennen

144
00:15:04,042 --> 00:15:09,065
want er gaat veel rechtendiscours de ronde.

145
00:15:09,065 --> 00:15:16,097
En ik vind het enorm interessant dat Amnesty International,
die zich vooral bezighoudt met burgerlijke en politieke rechten,

146
00:15:16,097 --> 00:15:21,148
af en toe eens zegt: 'We zouden dit graag uitbreiden naar
de wereld van economische rechten.'

147
00:15:22,048 --> 00:15:25,527
Maar het kan niet ver geraken zonder een kant te kiezen
in de klassenstrijd :

148
00:15:25,959 --> 00:15:30,400
ofwel kant het met kapitaal ofwel met arbeid.
Daarmee geconfronteerd trekt Amnesty International

149
00:15:30,004 --> 00:15:38,070
zich terug van de discussie. Want ze willen niet in die bepaalde politiek
verwikkelde geraken.

150
00:15:39,006 --> 00:15:48,067
Maar je ziet Marx' punt. Dat we hier eigenlijk een situatie
hebben waarbij je de kwestie over wie juist of fout is,

151
00:15:48,067 --> 00:15:53,072
niet kunt oplossen, je kan het niet doen op die manier,

152
00:15:53,072 --> 00:16:01,144
via een discussie over rechten. En het hoofdstuk eindigt
met een zeer sceptische uitspraak over

153
00:16:02,044 --> 00:16:11,089
vage Magna Chartas over de universele rechten van de mens,
in tegenstelling tot wat bereikt zal worden door klassenstrijd.

154
00:16:11,089 --> 00:16:19,135
Het tweede punt dat Marx hierover zegt:
"Tussen gelijke rechten beslist de macht."

155
00:16:20,035 --> 00:16:28,062
Nu, macht kan hier simpelweg fysieke macht betekenen,

156
00:16:28,062 --> 00:16:33,094
Maar dat is niet de hoofdgedachte van het hoofdstuk,
het gaat om politieke macht,

157
00:16:33,094 --> 00:16:42,120
om politieke prestaties, over de capaciteit om politieke macht te mobiliseren.

158
00:16:43,002 --> 00:16:48,040
Dus we hebben het hier over macht, die ja, in extremis over

159
00:16:48,058 --> 00:16:52,071
geweld enz. zal gaan. Maar we hebben het hier echt

160
00:16:52,071 --> 00:16:56,114
over politieke organisatie, politieke strijd, klassenstrijd
en alle instituties van klassenstrijd.

161
00:16:57,014 --> 00:17:02,110
Daar zegt hij hier niet zoveel over, maar ik denk
dat het desondanks geïmpliceerd is, dat wanneer

162
00:17:03,001 --> 00:17:15,035
we op deze manier praten, we gaan zeggen:
'Deze kwestie gaat op deze bepaalde manier opgelost worden.'

163
00:17:15,044 --> 00:17:21,096
Hier vinden we nu een interessant iets, en ik denk dat het
een onmiddellijke commentaar verdient.

164
00:17:21,096 --> 00:17:31,188
Door de zaken op deze manier opgezet te hebben, distantieert Marx zich
van de normale processen

165
00:17:32,088 --> 00:17:38,094
waarmee economen en politiek-economen over de wereld praten.

166
00:17:39,048 --> 00:17:46,107
Het is denk ik fascinerend om jezelf de vraag te stellen,
voor zij die een economie cursus gevolgd hebben:

167
00:17:47,007 --> 00:17:52,008
Heb je gepraat over de duur van de arbeidsdag als zijnde een grote kwestie?

168
00:17:52,008 --> 00:17:57,105
Het wordt genegeerd. behalve misschien in een arbeids-economie klas,
ergens apart.

169
00:17:58,005 --> 00:18:04,041
De algemene economische theorie houdt zich hier niet mee bezig.

170
00:18:04,041 --> 00:18:07,116
Je kan doorheen de hele klassiek politieke economie lezen en je zal geen

171
00:18:08,016 --> 00:18:15,019
discussie vinden over de klassenstrijd om de duur van de arbeidsdag;

172
00:18:15,046 --> 00:18:22,095
Je kan John Locke lezen en je zult niets vinden over
de duur van de arbeidsdag.

173
00:18:22,095 --> 00:18:25,169
Maar wanneer je jezelf de vraag historisch stelt:

174
00:18:26,069 --> 00:18:31,094
Is dit een belangrijk aspect van de kapitalistische geschiedenis geweest?

175
00:18:31,094 --> 00:18:34,157
Is dat ook vandaag nog steeds een belangrijk iets

176
00:18:35,057 --> 00:18:40,063
van wat er rondom ons gebeurt, voortdurend,
strijd om de duur van de arbeidsdag,

177
00:18:40,063 --> 00:18:44,078
en de werkweek, werkjaar, werkleven?

178
00:18:44,078 --> 00:18:49,139
Pensioenleeftijden, vakantiedagen, al dat soort zaken.

179
00:18:50,039 --> 00:18:54,064
Die dingen zijn constant aan de gang rondom ons.

180
00:18:54,064 --> 00:19:00,111
Vanaf de 19de eeuw is dit een heel erg
belangrijk aspect geweest van hoe

181
00:19:01,011 --> 00:19:09,036
kapitalistische maatschappijen gewerkt hebben.
En hier heb je Marx die er direct ingaat en zegt:

182
00:19:09,036 --> 00:19:18,048
'Wat mijn theorie doet, is je onmiddellijk vertellen,
waarom dat het geval is, en hoe. '

183
00:19:23,005 --> 00:19:28,057
En in die zin zou je zeggen: De volgende keer dat een van jullie
-als je het ooit doet- een economie cursus volgt,

184
00:19:28,057 --> 00:19:34,061
waarom stel je niet eens vragen over de duur van de arbeidsdag
en hoe die wordt bepaald?

185
00:19:34,061 --> 00:19:38,102
En de mensen zullen naar je kijken en zeggen:
'Ik weet wat jij hebt zitten lezen.' En inderdaad,

186
00:19:39,002 --> 00:19:43,047
zul je zeggen: Wel, als jullie daar in jullie theorie niet
over kunnen praten, dan mis je

187
00:19:43,047 --> 00:19:48,047
iets dat enorm belangrijk is in termen van de politieke economie van de wereld,

188
00:19:48,047 --> 00:19:50,128
en we zouden erover moeten kunnen praten.

189
00:19:51,028 --> 00:19:55,122
En Marx zegt natuurlijk: Dit is een van
de eerste zaken die tot mijn attentie komt,

190
00:19:56,022 --> 00:20:02,059
namelijk: er zal een strijd zijn om
de duur van de arbeidsdag.

191
00:20:02,059 --> 00:20:08,141
en dit gevecht is vitaal om te begrijpen
hoe een kapitalistische maatschappij evolueert;

192
00:20:09,041 --> 00:20:13,107
hoe het ontwikkelt; wie wint en verliest,

193
00:20:14,007 --> 00:20:18,020
wie voor een tijdje wint, en dan later weer verliest,
en wat er gebeurt wanneer

194
00:20:18,002 --> 00:20:21,066
kapitaal elders gaat, waar ze een arbeidsdag kunnen opleggen

195
00:20:21,084 --> 00:20:31,089
van 12 uur in plaats van 8 uur, i.p.v. 6 uur.
Dit soort dingen wordt enorm belangrijk.

196
00:20:31,089 --> 00:20:36,142
Dit is een van de eerste punten, denk ik,
waar als je onmiddellijk het nut, de gebruikswaarde,

197
00:20:37,042 --> 00:20:42,104
als het ware, van het concept van waarde zou onderzoeken,

198
00:20:43,004 --> 00:20:48,096
je zou zeggen: één van de nuttige dingen hiervan is dat
je je onmiddellijk focust op

199
00:20:48,096 --> 00:20:52,168
dit probleem. En het doet dat op een bepaalde manier,
die iets onthult,namelijk:

200
00:20:53,068 --> 00:21:00,073
dit is geen marktuitwisselingsproces,
dit een een klassenstrijdproces

201
00:21:01,018 --> 00:21:05,043
Er zijn een aantal dissidente economische teksten
door mensen zoals Joan Robinson, die wel

202
00:21:05,043 --> 00:21:10,127
sommige aspecten hiervan in hun economische argument opnemen.
Maar het zijn natuurlijk dissidente teksten

203
00:21:11,027 --> 00:21:16,080
en ik ben er zeker van dat je geen enkele ervan
onderwezen zal krijgen in de belangrijkste scholen van de VS

204
00:21:16,008 --> 00:21:18,067
wanneer je inleidende economie studeert.

205
00:21:19,039 --> 00:21:27,039
Marx wijst dan op iets anders,
in de tweede sectie,

206
00:21:27,039 --> 00:21:34,137
Hij zegt: 'Oké, de extractie van meerarbeid van één groep in
de maatschappij

207
00:21:35,037 --> 00:21:41,102
ten voordele van een andere groep is niet
uniek aan kapitalisme.

208
00:21:42,002 --> 00:21:53,033
De Etruskische theocraten deden het, de Atheners deden het,
De Egyptenaren, de Azteekse keizers deden het.

209
00:21:53,033 --> 00:22:00,037
Dus het idee van meerarbeid,
die weggenomen wordt van een groep

210
00:22:00,037 --> 00:22:06,123
en de eigendom wordt, of onder de controle komt,
van een andere groep is helemaal niet ongewoon.

211
00:22:07,023 --> 00:22:11,030
Maar er is een groot verschil tussen
meerarbeid en meerwaarde.

212
00:22:11,093 --> 00:22:19,162
En het unieke aan kapitalisme is dat het
met meerwaarde begaan is.

213
00:22:20,062 --> 00:22:27,089
En de meerwaarde wordt onttrokken uit loonarbeid.
Zoals we in eerdere discussie over

214
00:22:27,089 --> 00:22:34,878
de theorie van meerwaarde gezien hebben. Maar het zit zo:
De loonarbeider kan het niet herkennen,

215
00:22:35,679 --> 00:22:44,880
kan het niet duidelijk zien; het is gemystificeerd; het is verborgen
achter de fetisj van de marktuitwisseling.

216
00:22:44,088 --> 00:22:46,130
Dus zoals we de vorige keer gezegd hebben,

217
00:22:47,003 --> 00:22:51,005
het is niet alsof er een bel rinkelt nadat je de
waarde van je arbeidskracht gereproduceerd hebt,

218
00:22:51,005 --> 00:22:53,010
en je dan zegt: Oké, nu werk ik gratis voor de kapitalist.

219
00:22:54,000 --> 00:23:01,074
Marx introduceert hier in feite het idee dat het eigenlijk niet is alsof

220
00:23:01,074 --> 00:23:09,077
dat deel van de dag voor de reproductie van arbeidskracht bestemd is,
en dat deel voor de meerarbeid. In feite ga je elke 30 seconden

221
00:23:09,077 --> 00:23:17,112
door dat soort 'meerwaardeproductie + reproductie' proces.

222
00:23:18,012 --> 00:23:23,078
Dus je kan het niet zien. Nu, in andere
maatschappijen kun het je natuurlijk wel zien.

223
00:23:23,078 --> 00:23:28,081
Onder de horigheid, en Marx is met name geïnteresseerd
in de herendienst,

224
00:23:29,008 --> 00:23:32,013
en wat de herendienst doet.

225
00:23:32,013 --> 00:23:38,087
En de herendienst is op zo'n manier geïntroduceerd,
dat er, ja, een bepaalde hoeveelheid arbeid is

226
00:23:38,087 --> 00:23:47,099
die je moet geven aan zij die de surplus beheersen.
En je weet hoeveel dagen dat zijn.

227
00:23:47,099 --> 00:23:51,125
En Marx maakt het punt dat die evolutie niet uit
de horigheid kwam. Dat eigenlijk,

228
00:23:52,025 --> 00:23:57,034
horigheid gevormd werd uit de herendienst,
in plaats van vice versa.

229
00:23:57,034 --> 00:24:03,037
De herendienst kwam in werking, en horigheid kwam eruit voort.

230
00:24:03,037 --> 00:24:07,896
Dus we hebben hier niet te maken met een horigen gemeenschap,
die vervolgens deze diens introduceert.

231
00:24:08,229 --> 00:24:15,330
We kijken naar de herendienst die dan de horigheid produceert.

232
00:24:15,033 --> 00:24:19,072
Dan stelt hij een heel interessante vraag, vind ik:

233
00:24:19,072 --> 00:24:23,081
Wat gebeurt er als zo'n soort dienst

234
00:24:23,081 --> 00:24:31,117
geïntegreerd wordt in een kapitalistisch systeem,
die gaat om de productie van meerwaarde?

235
00:24:32,017 --> 00:24:35,032
Wat is het grote verschil?

236
00:24:35,032 --> 00:24:37,097
Het grote verschil is dit:

237
00:24:37,097 --> 00:24:40,112
-dit argument is al eerder gemaakt-

238
00:24:41,012 --> 00:24:44,080
Er is een limiet tot de accumulatie van gebruikswaarden.

239
00:24:44,008 --> 00:24:50,013
Dus, als je slechts gebruikswaarden aan het creëren
bent voor de heer, dan is er een limiet

240
00:24:50,085 --> 00:24:55,089
tot de hoeveelheid die de heer kan absorberen,
of geïnteresseerd is in het hebben ervan.

241
00:24:56,025 --> 00:25:02,049
maar vanaf dat je het monetariseert en je
erkent dat geld een vorm van sociale macht is

242
00:25:02,049 --> 00:25:04,072
dan is er geen limiet.

243
00:25:04,072 --> 00:25:12,104
Het resultaat hiervan, zegt Marx, is dat elk systeem van dit soort,
die dan in contact komt met het gemonetariseerd

244
00:25:13,004 --> 00:25:19,065
accumulatieproces van kapitaal, die in principe zonder limiet is,
je immense druk

245
00:25:19,065 --> 00:25:24,132
op die herendienst zet, en je enorm exploitatief wordt.

246
00:25:25,032 --> 00:25:28,271
En dit is deel van zijn argument over wat
er gebeurd is met slavernij in het Amerikaanse Zuiden.

247
00:25:28,559 --> 00:25:34,480
Het is ook een argument die hij maakt in verband met de herendienst.

248
00:25:34,048 --> 00:25:41,048
Hij duidt hier op iets interessant:

249
00:25:43,083 --> 00:25:50,091
Op pagina [163] begint hij te praten over het 'Règlement Organique',

250
00:25:51,063 --> 00:26:01,064
en hij praat over hoe dit 12 arbeidsdagen vereist.

251
00:26:01,091 --> 00:26:07,092
Maar hier zien we iets anders aan de gang,
dat kritisch zal zijn voor hoe we

252
00:26:07,092 --> 00:26:16,091
de dynamica van kapitalisme verstaan. Die 12 arbeidsdagen
worden niet noodzakelijk gemeten in 'dagen'.

253
00:26:16,919 --> 00:26:21,220
Ze worden gemeten in hoeveel we theoretisch gezien in een dag kunnen doen.

254
00:26:21,022 --> 00:26:27,033
Dus je neemt die hoeveelheid, en het blijkt dat
het 36 dagen duurt om die 12 dagen arbeid te verrichten.

255
00:26:27,033 --> 00:26:34,099
En dit gaat zo verder, en hij eindigt

256
00:26:34,099 --> 00:26:42,111
door te zeggen op pagina [164] : ‘De twaalf dagen met herendiensten uit het Règlement organique,’
riep een Bojaar in zijn overwinningsroes uit,

257
00:26:43,011 --> 00:26:55,092
‘beslaan 365 dagen per jaar!’ ". Er is hier iets
waar ik uw aandacht op wil richten,

258
00:26:55,092 --> 00:26:59,171
wat volgens mij heel belangrijk is, namelijk de temporaliteit. Wat is tijd?

259
00:27:00,071 --> 00:27:10,104
Want wat de bojaar hier in feite doet, is het herdefiniëren
van temporaliteit en herdefiniëren wat tijd construeert.

260
00:27:11,004 --> 00:27:19,088
En de definitie van temporaliteit komt hier binnen in de discussie.

261
00:27:19,088 --> 00:27:26,092
De kapitalistische definitie van temporaliteit is uniek tot het kapitalisme.

262
00:27:26,092 --> 00:27:31,100
Inderdaad, het verwacht dat de arbeider 365 dagen per jaar werkt.

263
00:27:32,000 --> 00:27:37,064
Vergeet die 12 dagen, het is gewoon 365 dagen per jaar.

264
00:27:37,064 --> 00:27:46,593
Dat is wat je verwacht vanuit kapitalistisch standpunt. De arbeider
zal zeggen: Ik wil vrijaf! Ik wil allerlei van dat soort dingen.

265
00:27:47,169 --> 00:27:55,040
Dus dit hoofdstuk begint iets specifieker te praten

266
00:27:55,004 --> 00:28:05,099
over hoe tijd geconstrueerd is en hoe het op een bepaalde manier
genormaliseerd wordt. We komen hier later op terug.

267
00:28:05,099 --> 00:28:13,171
Hier zien we het idee dat tijd op een bepaalde manier kan
geherdefinieerd worden door een sociaal proces.

268
00:28:14,071 --> 00:28:19,147
En die herdefiniëring is op zich een deel van een klassenproject.

269
00:28:20,047 --> 00:28:24,106
Namelijk: deze herdefiniëring werd niet simpelweg gecreëerd
door een of andere imperiale heerser,

270
00:28:25,006 --> 00:28:28,044
het is een uitkomst van een klassenproject.

271
00:28:28,044 --> 00:28:38,044
De herdefiniëring van temporaliteit is dus op zo'n manier gedaan,
dat het die klasse bevoordeelt, die meerarbeid

272
00:28:38,044 --> 00:28:45,085
en later meerwaarde, zal verkrijgen.

273
00:28:45,085 --> 00:28:51,107
Vervolgens wisselt Marx van perspectief.
In de volgende passage praat hij over

274
00:28:52,007 --> 00:29:00,089
de tegenovergestelde neiging, niet die om tijd op zo'n soort manier
te verlengen, maar om het te verkorten op een andere.

275
00:29:00,089 --> 00:29:04,116
Hij introduceert het idee van de Engelse Fabriekswetten,

276
00:29:05,016 --> 00:29:09,021
die, zegt hij, "zijn…een negatieve uitdrukking van dezelfde geeuwhonger.

277
00:29:09,066 --> 00:29:14,455
Deze wetten beteugelen de drift van het kapitaal naar
een mateloze uitzuiging van de arbeidskracht…" -die mateloze

278
00:29:15,049 --> 00:29:23,600
uitzuiging van arbeidskracht is belangrijk tegenover
de mateloze capaciteit om geld kapitaal te verwerven.

279
00:29:23,006 --> 00:29:29,059
"…mateloze uitzuiging van de arbeidskracht; deze beteugeling
was een door de staat opgelegde beperking van de arbeidsdag

280
00:29:30,013 --> 00:29:36,095
en nog wel door een staat, die door kapitalist en grondbezitter werd beheerst."

281
00:29:36,095 --> 00:29:40,204
Dan zegt hij: "Afgezien van een in omvang groeiende
arbeidersbeweging, die dagelijks steeds dreigender vormen aannam,

282
00:29:41,059 --> 00:29:48,020
werd de beperking van de fabrieksarbeid door dezelfde noodzaak voorgeschreven
als waarmee de guano zich op de Engelse akkers ophoopte.

283
00:29:48,002 --> 00:29:53,381
Dezelfde roofzucht, die in het ene geval de grond heeft uitgemergeld, had in het
andere geval

284
00:29:53,399 --> 00:29:59,510
de levenskracht van het volk in de wortel aangetast."

285
00:29:59,051 --> 00:30:08,104
Dit is interessant. Een aantal interessante punten hier.

286
00:30:09,004 --> 00:30:21,097
Ten eerste: Waarom zou een staat, geleid door de kapitalist en de landheer
akkoord gaan om de duur van de arbeidsdag te limiteren?

287
00:30:21,097 --> 00:30:28,097
En om dat te doen, buiten het feit dat er een meer bedreigende arbeidsklassebeweging was?

288
00:30:30,044 --> 00:30:40,046
Wat Marx hier in feite gaat doen, is praten over de klassenrelaties
tussen deze verscheidene groepen in de maatschappij

289
00:30:40,064 --> 00:30:51,088
en hoe die klassenrelaties in deze strijd over de regulatie
van de arbeidsdag, elkaar doorkruisten.

290
00:30:51,088 --> 00:31:06,120
Hij introduceert hier ook onmiddellijk het idee dat kapitalisten
die hun gang kunnen doen, waarschijnlijk té ver zullen gaan.

291
00:31:07,002 --> 00:31:14,451
En als je zijn argumenten herinnert over rijkdom - niet waarde-
de bronnen van rijkdom

292
00:31:14,649 --> 00:31:25,280
zijn de aarde, belichaamt door te zeggen: "De aarde is de moeder
en de arbeid de vader van rijkdom."

293
00:31:25,028 --> 00:31:28,111
Dat zijn de twee basisbronnen van rijkdom.

294
00:31:29,011 --> 00:31:34,059
En de kapitalisten die op zichzelf aangewezen zijn, zonder een regulerend regime,
zullen waarschijnlijk beide vernietigen.

295
00:31:34,059 --> 00:31:44,064
Ze zullen het milieu, de grondstoffenbasis vernietigen,
en ze zullen de arbeidskracht

296
00:31:44,064 --> 00:31:51,070
en arbeidersklassen vernietigen door super-exploitatie,
tenzij ze in toom worden gehouden.

297
00:31:51,007 --> 00:31:57,090
Hier is dus een element van klassenbelang, in het zichzelf intomen,
en we zullen hier later op terugkomen.

298
00:31:58,053 --> 00:32:05,054
Er is ook die erkenning dat je de zaken ook té ver kunt duwen,

299
00:32:05,063 --> 00:32:09,125
zelfs aan de zijde van de kapitalistische klasse.
Hoewel we in dit hoofdstuk,

300
00:32:10,025 --> 00:32:17,063
dat erg weinig ontwikkeld zien, tot naar het einde van de periode waar Marx het over heeft.

301
00:32:17,063 --> 00:32:22,089
Er is dan ook nog een ander element hier binnenkomend,
namelijk de staat.

302
00:32:22,089 --> 00:32:25,092
Nogmaals, we hebben hier nog geen theorie van de staat;

303
00:32:26,019 --> 00:32:34,084
we hebben er een element van in het hoofdstuk over geld,
omdat de staat absoluut noodzakelijk is voor de regulatie van geld.

304
00:32:34,084 --> 00:32:38,179
Maar hier zien we de staat vanuit een andere dimensie inkomen.

305
00:32:39,079 --> 00:32:46,079
En die is, lijkt mij, het meest duidelijk in voetnoot [46].

306
00:32:46,083 --> 00:32:51,084
Namelijk: de staat heeft een belang in het hebben

307
00:32:51,093 --> 00:33:00,052
van een arbeidersklasse, die voldoende gevoed en gezond is
om ten oorlog te gaan.

308
00:33:00,889 --> 00:33:07,320
En als ze allemaal zó ziek zijn en veel verbruiken enz.

309
00:33:07,032 --> 00:33:11,039
en je hen in de strijd zet, dan gaan ze niet erg nuttig zijn.

310
00:33:12,002 --> 00:33:22,010
De staat heeft dus een belang in het aanhouden van een basis
die tenminste voldoet als gezond leger.

311
00:33:22,082 --> 00:33:27,153
En dit wordt een bijzondere bezorgdheid doorheen de 19de eeuw.

312
00:33:28,053 --> 00:33:35,125
Er werd een algemene verklaring geven over hoe het kwam
dat het Duitse leger zo makkelijk

313
00:33:36,025 --> 00:33:40,120
over het Franse leger heen rolde in 1870.

314
00:33:41,002 --> 00:33:49,057
En die algemene verklaring was dat de Pruisische boeren veel beter gevoed
waren dan de Franse.

315
00:33:49,075 --> 00:33:58,153
Ze waren veel gezonder; en de Franse arbeidersklasse kon nog geen
wapen dragen.

316
00:33:59,053 --> 00:34:06,130
Dus er was deze bekommernis. En je kunt deze bezorgdheid ook
in WO II terugvinden.

317
00:34:07,003 --> 00:34:11,682
Toen mensen werden gerekruteerd

318
00:34:11,979 --> 00:34:16,015
kwam men tot de ondervinding dat velen niet gezond genoeg waren
om in het leger te gaan.

319
00:34:16,339 --> 00:34:22,390
Dit gold voor Groot-Brittannië; ze hadden veel mensen uit de East-End,

320
00:34:22,849 --> 00:34:25,892
armoedige gedeelten, die simpelweg niet fit genoeg waren om ten oorlog te gaan.

321
00:34:26,279 --> 00:34:35,377
En tot zeker hoogte, leidde dat tot de opbouw van een consensus rond
een meer socialistisch gerichte politiek na WO II.

322
00:34:36,259 --> 00:34:42,301
Opnieuw, gedeeltelijk vanwege deze militaristische redenen, maar ook
om andere.

323
00:34:42,679 --> 00:34:52,724
Dus, deze kwesties rond super-exploitatie van arbeidskracht hebben
enig resonantie.

324
00:34:53,129 --> 00:35:01,400
En het is tevens op dit punt, dat Marx de figuur van de fabrieksinspecteur
in zijn verhaal introduceert.

325
00:35:01,004 --> 00:35:03,042
Marx had dit hoofdstuk niet kunnen schrijven zonder

326
00:35:03,078 --> 00:35:10,083
de getuigenissen van de fabrieksinspecteurs.
Hij steunt heel zwaar op deze inspecteurs.

327
00:35:11,028 --> 00:35:18,447
Terwijl de kapitalistische klassen, die hij naar het einde vermeldt,
enorm boos werden over al

328
00:35:18,699 --> 00:35:21,735
de zaken die de fabrieksinspecteurs aan het maken waren.

329
00:35:22,059 --> 00:35:31,390
Ze werden beschreven als 'commies' en 'reds' en gelijkend op
de Conventie van de Franse revolutionaire periode.

330
00:35:31,039 --> 00:35:35,858
Je moet hier opnieuw de vraag stellen: Waarom, in de afwezigheid van

331
00:35:36,209 --> 00:35:41,211
politieke macht ten dele van de werkende klassen, heeft het parlement toch

332
00:35:41,409 --> 00:35:47,420
een fabrieksinspectie opgesteld en waarom hebben die fabrieksinspecteurs
de zaken erg hard gepusht?

333
00:35:47,519 --> 00:35:52,604
Wanneer je kijkt naar hun getuigenissen moet je zeggen dat ze
daar niet simpelweg stonden te staan,

334
00:35:53,369 --> 00:35:58,433
al zeggend: 'Oh, ik ga me er niet echt om bekommeren'.
Het is niet dat ze sukkels waren zoals

335
00:35:59,009 --> 00:36:02,104
OSHA (Occupational Safety and Health Administration)
nu geworden is onder Reagan en Bush

336
00:36:02,959 --> 00:36:06,640
en de rest. Het is niet alsof ze niet bereid zijn dingen aan te klagen enz.

337
00:36:06,064 --> 00:36:10,933
Ze klagen enorm veel zaken aan in hun literatuur.

338
00:36:11,509 --> 00:36:15,583
Marx boort hier iets aan dat politiek gezien enorm belangrijk is

339
00:36:16,249 --> 00:36:24,258
en hij vernoemd het slechts terloops;
namelijk een gevoel van burgerlijk reformisme

340
00:36:24,339 --> 00:36:32,378
die erg sterk was in de 19de eeuw in Groot-Brittannië.
En dit gaat terug naar het idee 'wat is beschaafd?'

341
00:36:32,729 --> 00:36:34,768
Wat is beschaafd?

342
00:36:35,119 --> 00:36:44,210
De bourgeoisie waren werkelijk geschokt door de onbeschaafde situaties
die ze in zagen in de fabrieken.

343
00:36:45,029 --> 00:36:50,055
Ze waren geschokt door wat ze zagen als het immorele,
ze waren geschokt door de arbeidsomstandigheden,

344
00:36:50,289 --> 00:36:57,348
ze waren geschokt door al dit soort zaken.
En er kwam zo een burgerlijke reformistische neiging,

345
00:36:57,879 --> 00:36:58,964
ze was er, en ze was vrij sterk.

346
00:36:59,729 --> 00:37:06,767
Je ziet het ook vandaag, wanneer mensen protesteren tegen sweatshop-arbeid,

347
00:37:07,109 --> 00:37:11,175
vele van de protestanten zijn zelf geen arbeiders,

348
00:37:11,769 --> 00:37:16,825
ze zijn middenklasse, bourgeois elementen
die zeggen dat dit niet hoort,

349
00:37:17,329 --> 00:37:24,390
dat we geen kleren horen te dragen, die gemaakt zijn door onbetaalde 14-jarige
Guatemalteekse kinderen.

350
00:37:24,939 --> 00:37:26,947
Dat is verkeerd.

351
00:37:27,019 --> 00:37:31,118
Dus je vindt een aanhoudende geschiedenis van dat gevoel

352
00:37:32,009 --> 00:37:37,890
van beschaafde moraliteit. Marx haalt hier deels voordeel uit

353
00:37:37,089 --> 00:37:42,778
doordat de fabrieksinspecteurs namelijk van die positie kwamen,
maar ze komen ook

354
00:37:43,579 --> 00:37:54,592
uit een concrete geschiedenis van strijd, waar we zo meteen op in zullen gaan.

355
00:37:54,709 --> 00:38:09,784
Vervolgens gaat Marx nader bekijken hoe de arbeidsdag eigenlijk bepaald wordt.

356
00:38:10,459 --> 00:38:19,467
Hij haalt hieruit een cruciaal principe die ons terug verbindt met de waardetheorie.

357
00:38:19,539 --> 00:38:32,602
En dit is het beste uitgeschreven op p. [168],
waar hij praat over de manier waarop,

358
00:38:33,169 --> 00:38:38,207
—dit zijn opnieuw de getuigenissen van de fabrieksinspecteurs—

359
00:38:38,549 --> 00:38:45,900
kapitaal inwerkt. Hij zegt: "Deze ‘kleine diefstallen’
van het kapitaal ten nadele van de schaft- en rusttijden

360
00:38:45,009 --> 00:38:50,138
van de arbeider worden door de fabrieksinspecteurs ook wel aangeduid

361
00:38:51,029 --> 00:38:57,100
als kruimeldiefstallen van minuten, een paar minuutjes wegkapen
of,zoals de arbeiders het technisch uitdrukken…

362
00:38:57,739 --> 00:39:00,747
… knabbelen en krabbelen aan de schafttijden.

363
00:39:01,539 --> 00:39:08,622
Men ziet: in deze sfeer is de vorming van meerwaarde door de meerarbeid geen mysterie."

364
00:39:09,369 --> 00:39:16,369
En dan citeert hij iemand: ‘Tijddeeltjes vormen de elementen van de winst.’

365
00:39:19,209 --> 00:39:23,218
Het idee dat tijddeeltjes de elementen van de winst vormen is belangrijk

366
00:39:24,109 --> 00:39:31,890
omdat het suggereert dat kapitalisten een vitaal belang hebben
bij elk moment

367
00:39:31,089 --> 00:39:37,165
dat de arbeider in de fabriek is. Ze willen elk moment surveilleren,
elk moment controleren.

368
00:39:38,065 --> 00:39:45,104
Dat gaat terug op het feit dat waarde maatschappelijk noodzakelijke arbeidstijd is.

369
00:39:45,689 --> 00:39:52,707
Vandaar, als de arbeider te vaak naar het toilet gaat,
verliest de kapitalist waarde

370
00:39:52,869 --> 00:40:02,913
en meerwaarde; als de arbeider te lang luncht of iets dergelijks,

371
00:40:03,309 --> 00:40:09,314
dan betekent dat een verlies voor de kapitalisten, een verlies van meerwaarde.

372
00:40:09,359 --> 00:40:16,398
Vandaar dat de kapitalist enorm begaan is met tijd en management.

373
00:40:16,749 --> 00:40:22,765
De management van de tijd van de arbeiders.

374
00:40:22,909 --> 00:40:31,950
En dit wordt een algemeen kapitalistisch principe, die
overgaat in alle aspecten van de maatschappij.

375
00:40:32,319 --> 00:40:41,327
Ik herinner me eens geïnstrueerd te zijn door een groep van
vermoedelijk erg wijze Harvard professoren

376
00:40:42,119 --> 00:40:49,640
over hoe je een klas van studenten leert hoe ze kunnen overleven aan de universiteit.

377
00:40:49,064 --> 00:40:53,863
En het eerste principe dat ze voordroegen,
en waar ze de meeste tijd aan besteedden,

378
00:40:54,439 --> 00:41:00,531
was tijdsbeheer. En ik vroeg hen:
'Bedoel dat dit een fabriek is ofzo?'

379
00:41:01,359 --> 00:41:06,430
— 'Nee, als ze hun tijd niet kunnen beheren (…)
En als onderwijzer moet je ze

380
00:41:07,069 --> 00:41:11,100
tijdsbeheer bijbrengen. Je moet hun tijdsbeheer overzien en
als ze aan het falen zijn

381
00:41:11,379 --> 00:41:15,417
moet je hen vertellen dat ze een probleem hebben met hun tijdsbeheer.'

382
00:41:15,759 --> 00:41:22,170
Dit is nu een algemeen principe van de kapitalistische maatschappij geworden.
Maar Marx praat hierover binnenin de fabriek;

383
00:41:22,017 --> 00:41:27,076
hier is het cruciaal. Tijddeeltjes zijn elementen van de winst.

384
00:41:27,229 --> 00:41:33,277
En dit betekent dat er een voortdurende druk is binnenin het kapitalistisch
systeem om steeds meer en meer

385
00:41:33,709 --> 00:41:41,713
die tijddeeltjes te vangen en te verzekeren dat die gebruikt worden.

386
00:41:41,749 --> 00:41:50,763
Ik hou van die oude films uit de jaren '40 waar mensen de operator
bellen en er een gesprekje mee hebben

387
00:41:50,889 --> 00:41:52,895
en dan uiteindelijk tot het probleem komen, weet je.

388
00:41:52,949 --> 00:41:56,998
Probeer vandaag de dag eens om een gesprek aan te gaan met
een operator van AT&T.

389
00:41:57,439 --> 00:42:07,440
Als ze geen bepaald aantal oproepen per uur weten te behandelen
dan worden ze ontslagen.

390
00:42:07,539 --> 00:42:11,547
En telkens als de benodigde quota van oproepen wordt verhoogd, is er minder
tijd om te praten.

391
00:42:11,619 --> 00:42:14,685
Dus als je een echt probleem hebt en erover wilt praten dan
hangen ze op

392
00:42:15,279 --> 00:42:18,890
omdat ze het zich niet kunnen veroorloven.
Dit gebeurt! Ik heb het vorige week nog voorgehad.

393
00:42:18,089 --> 00:42:24,089
Ik had een probleem met mijn telefoon. Ik probeerde om het opgelost te krijgen
en niemand antwoordde. Nadat het iets ingewikkelder werd

394
00:42:24,089 --> 00:42:32,788
hingen ze op en dan moest je opnieuw alle telefoonberichten doorlopen om ze
opnieuw aan de lijn te krijgen en dan zeg je: 'Luister, ik bel nu al voor de derde keer…'

395
00:42:33,589 --> 00:42:41,685
Dit is de wereld waarin we leven, waar tijddeeltjes de elementen van de winst
vormen en dat is het enige dat telt.

396
00:42:42,549 --> 00:42:45,590
Dus Marx verbindt hier dit idee, lijkt mij.

397
00:42:45,959 --> 00:42:49,022
Tijddeeltjes vormen de elementen van de winst,
dat is wat de arbeidswaardetheorie je vertelt

398
00:42:49,589 --> 00:42:56,635
en dat is wat de meerwaarde-theorie je vertelt,
dat gemobiliseerd zal worden in het productieproces.

399
00:42:57,049 --> 00:43:00,133
Dit brengt hem dan tot het bekijken hoe dit
in zijn werk gaat in verschillende gebieden

400
00:43:00,889 --> 00:43:04,000
en ik ga er niet op in gaan hier. Het gaat hier over

401
00:43:04,000 --> 00:43:13,899
de pottenbakkerij, lucifers, broodbakkerij, al dat soort zaken.

402
00:43:13,899 --> 00:43:22,991
Dan heeft hij het over spoorwegongelukken en de manier
waarop 30-uur voortdurende arbeid resulteert

403
00:43:23,819 --> 00:43:25,871
in het maken van fouten.

404
00:43:26,339 --> 00:43:30,410
Er is het voorbeeld van het spoorwegongeluk waar
mensen voor die lange tijd hadden gewerkt en

405
00:43:31,049 --> 00:43:35,115
waar zelfs de lijkschouwer dan zegt 'Wel, misschien
had dat niet mogen gebeuren, maar…'

406
00:43:35,709 --> 00:43:39,790
en dan is er het beroemde geval van "…Mary Anne Walkley, 20 jaar,

407
00:43:40,519 --> 00:43:45,595
werkzaam in een zeer achtenswaardige hofmodezaak,
welke gedreven werd door een dame met de gemoedelijke naam Elise.

408
00:43:46,279 --> 00:43:49,890
De oude en reeds vaak vertelde geschiedenis werd nu opnieuw ontdekt:

409
00:43:49,089 --> 00:43:54,094
deze meisjes werken gemiddeld 16 1/2 uur, tijdens het seizoen
echter vaak 30 uur zonder onderbreking, waarbij zij,

410
00:43:55,039 --> 00:44:00,638
als hun ‘arbeidskracht’ het dreigt te begeven, op de been worden gehouden
door een tijdige toediening van sherry, port of koffie."

411
00:44:00,989 --> 00:44:07,085
"Mary Anne Walkley had samen met 60 andere meisjes onafgebroken 26 1/2 uur gewerkt.
Met z’n dertigen zaten zij in één kamer, welke nauwelijks 1/3

412
00:44:07,949 --> 00:44:10,964
van de noodzakelijke kubieke hoeveelheid lucht bevatte;
‘s nachts moesten zij…met z’n tweeën één bed delen."

413
00:44:11,099 --> 00:44:15,164
" ‘Mary Anne Walkley is gestorven door lange arbeidsuren
in een te vol arbeidsvertrek

414
00:44:15,749 --> 00:44:18,828
en in een te klein en te slecht geventileerd slaapvertrek.’ "

415
00:44:19,539 --> 00:44:29,140
Sterven door overwerk is geen ongewoon fenomeen.

416
00:44:29,014 --> 00:44:31,613
In dit geval,

417
00:44:31,739 --> 00:44:38,940
Ik denk dat de lijkschouwer zei dat het apoplexie was,
die misschien verergerd was door de arbeidsomstandigheden.

418
00:44:38,094 --> 00:44:46,263
Ik kan de bepaalde term niet meer herinneren, maar in Japan hebben ze
een woord voor het sterven door te hard werk [Karōshi],

419
00:44:47,109 --> 00:44:51,187
en er is een categorie in Japan —zij zijn bereid die te gebruiken,

420
00:44:51,889 --> 00:44:54,983
wij in dit land gebruiken die categorie niet— zodat je naar de statistieken
kunt kijken en zien

421
00:44:55,829 --> 00:44:57,870
hoeveel mensen gestorven zijn door overwerk.

422
00:44:58,239 --> 00:45:09,380
Als je de moeite doet om het te onderzoeken, denk ik dat je
een belangrijke categorie zou aantreffen

423
00:45:09,038 --> 00:45:13,197
in onze maatschappij. Hij eindigt het hoofdstuk met te praten over

424
00:45:13,539 --> 00:45:20,613
de verminderde levensverwachting; iemand die sterft op z'n 37ste
in plaats van z'n 50ste.

425
00:45:21,279 --> 00:45:24,345
Levensverwachtings-tabellen zijn erg interessant.

426
00:45:24,939 --> 00:45:29,037
In de staalindustrie in Baltimore in de jaren '70 bijvoorbeeld,

427
00:45:29,919 --> 00:45:35,922
was de gemiddelde levensverwachting van de staalarbeiders 64,
in contrast met de algemene levensverwachting van 72.

428
00:45:36,219 --> 00:45:40,255
En als je het dan vergelijkt met de Afro-Amerikaanse gemeenschap,
die een lagere levensverwachting heeft,

429
00:45:40,579 --> 00:45:45,652
want vele staalarbeiders waren Afro-Amerikanen,
zag je nog een verminderde levensverwachting

430
00:45:46,309 --> 00:45:49,331
in die industrie. En we vinden hetzelfde terug in

431
00:45:49,529 --> 00:45:53,534
andere werkgebieden zoals koolmijnen, enz.
Dus dit hele vraagstuk rond

432
00:45:54,029 --> 00:46:02,111
levensverwachting, sterven door overwerk, is een belangrijk element
binnenin het systeem.

433
00:46:02,849 --> 00:46:08,853
Dit leidt ons dan naar sectie 4, waar Marx het
heeft over dag- en nachtarbeid.

434
00:46:09,249 --> 00:46:15,390
En het punt hier, is een die we eerder al zagen;

435
00:46:15,039 --> 00:46:21,054
namelijk het idee dat, eens de kapitalisten geld in
machines en kapitaal hebben gewikkeld,

436
00:46:21,054 --> 00:46:28,363
ze dat zo snel mogelijk terug willen. Namelijk:
ze willen dat dit kapitaal 24 uur per dag in gebruik is.

437
00:46:28,849 --> 00:46:34,938
Wat dan onmiddellijk leidt naar de noodzaak om arbeid 24 uur per dag
beschikbaar te hebben. Hoe gaat dit in zijn werk gaan?

438
00:46:35,739 --> 00:46:47,773
Het gaat gebeuren door een aflossingssysteem.
En dit relaissysteem wordt een belangrijk aspect

439
00:46:48,079 --> 00:46:54,088
van de mobilisatie van arbeid. En andermaal,
dit kan op bepaalde manieren de stress, die samengaat

440
00:46:54,169 --> 00:46:59,235
met bepaalde duurtijden van de arbeidsdag, verhullen.
Je kan het systeem opsplitsen.

441
00:46:59,829 --> 00:47:06,861
Mensen doen dan verschillende delen op verschillende tijden.
En dit wordt ook een sterk druk,

442
00:47:07,149 --> 00:47:14,149
waar de arbeiders weerstand moeten tegen bieden.

443
00:47:14,799 --> 00:47:29,130
Dan komen we in sectie 5, die begint op p.[186],
"De strijd om de normale arbeidsdag"

444
00:47:29,013 --> 00:47:48,512
En deze strijd om een normale arbeidsdag
brengt ons tot het trachten te begrijpen van

445
00:47:48,629 --> 00:47:57,890
de dynamiek waarmee de kapitalist
het arbeidsvraagstuk aanpakt.

446
00:47:57,089 --> 00:48:01,558
Marx begint met te zeggen dat,

447
00:48:02,359 --> 00:48:05,455
wat de kapitalist betreft, "Het spreekt dan ook vanzelf
dat de arbeider tijdens zijn hele leven

448
00:48:06,319 --> 00:48:08,410
niets anders is dan arbeidskracht

449
00:48:09,229 --> 00:48:15,236
en dat derhalve alle, hem beschikbare tijd van nature
en van rechtswege…" —merk op: van rechtswege—

450
00:48:15,299 --> 00:48:19,346
"… arbeidstijd is en dus gewijd dient te worden
aan de meerwaardevorming van het kapitaal."

451
00:48:19,769 --> 00:48:25,823
"Tijd voor menselijke beschaving, voor geestelijke ontwikkeling, voor
de vervulling van sociale functies, voor maatschappelijk verkeer,

452
00:48:26,309 --> 00:48:33,360
voor het vrije spel van fysieke en geestelijke krachten,
voor de zondagsrust… dit alles is beuzelarij!"

453
00:48:33,819 --> 00:48:39,876
"Maar in zijn teugelloze, blinde drift, zijn weerwolfgeeuwhonger naar
meerarbeid rent het kapitaal niet alleen de zedelijke,

454
00:48:40,389 --> 00:48:44,411
maar ook de zuiver fysieke maximale grenzen van de arbeidsdag voorbij.
Het kapitaal eigent zich de tijd toe voor de groei,

455
00:48:44,609 --> 00:48:46,632
de ontwikkeling en de gezonde instandhouding van het lichaam.

456
00:48:46,839 --> 00:48:50,390
Het kapitaal rooft de tijd, welke nodig is voor de
consumptie van frisse lucht en zonneschijn.

457
00:48:50,039 --> 00:48:56,308
Het kapitaal knabbelt aan de maaltijd; zoveel mogelijk tracht men
de maaltijden in het productieproces zelf in te passen, …"

458
00:48:56,659 --> 00:48:58,754
Voor diegene onder jullie die Charlie Chaplins 'Modern Times'
gezien hebben,

459
00:48:59,609 --> 00:49:05,610
herinner je je zijn grote parodie van te proberen eten terwijl hij in de machine zit.

460
00:49:05,619 --> 00:49:08,692
"…zodat de arbeider als een zuiver productiemiddel
spijzen krijgt toegevoegd, zoals kolen

461
00:49:09,349 --> 00:49:11,444
voor de stoomketel of smeerolie voor de machines.

462
00:49:12,299 --> 00:49:16,304
De gezonde slaap, nodig voor de verzameling, vernieuwing en verfrissing
van de krachten, wordt door het kapitaal gereduceerd

463
00:49:16,349 --> 00:49:22,354
tot zoveel uren verstijving als voor het weer in leven roepen
van een absoluut uitgeput organisme onontbeerlijk is.”

464
00:49:22,849 --> 00:49:25,928
“In plaats dat de normale instandhouding van de arbeidskracht de grenzen
van de arbeidsdag bepaalt,

465
00:49:26,639 --> 00:49:30,690
bepaalt omgekeerd de dagelijks zo groot mogelijke
besteding van arbeidskracht

466
00:49:30,069 --> 00:49:37,898
— hoe krankzinnig gewelddadig en pijnlijk het ook moge zijn —
de grenzen van de rusttijd van de arbeider.

467
00:49:38,519 --> 00:49:41,577
Het kapitaal vraagt niet…" —waarom zou het, immers?—

468
00:49:42,099 --> 00:49:45,183
"…naar de levensduur van de arbeidskracht.
Het kapitaal is uitsluitend en alleen geïnteresseerd

469
00:49:45,939 --> 00:49:49,980
in het maximum aan arbeidskracht dat
in één arbeidsdag vlottend kan worden gemaakt.

470
00:49:50,349 --> 00:49:53,353
Dit doel bereikt het kapitaal door verkorting
van de duur van de arbeidskracht,

471
00:49:53,389 --> 00:50:02,423
zoals een inhalige boer de opbrengst van de grond verhoogt
door het plegen van roofbouw op de vruchtbaarheid van de grond."

472
00:50:02,729 --> 00:50:05,778
Marx zegt vervolgens in de volgende 2 paragrafen:

473
00:50:06,219 --> 00:50:14,256
Op een bepaald punt, gaan zelfs de kapitalisten begrijpen
dat het dom is om dit te doen,

474
00:50:14,589 --> 00:50:20,683
dat je de bron van rijkdom en waarde aan het vernietigen bent.

475
00:50:21,529 --> 00:50:29,613
Hij stelt voor, op p.[188], dat je daarom zou verwachten dat
een rationele kapitalist…

476
00:50:30,369 --> 00:50:38,388
Zoals hij zegt: "Het kapitaal schijnt dus in zijn eigen belang
te zijn aangewezen op een normale arbeidsdag."

477
00:50:38,559 --> 00:50:41,596
Dan gaat hij over om te praten over de slavenhouder, en zegt:

478
00:50:41,929 --> 00:50:54,640
De slavenhouders bewaken hun slaven maar enkel wanneer het lastig
is voor hen om vervangingen te verkrijgen.

479
00:50:54,064 --> 00:51:00,083
Als het gemakkelijk is om de slaven te vervangen, dan kunnen ze
hen simpelweg vermoorden en nieuwe kopen,

480
00:51:00,659 --> 00:51:04,380
waarom zouden zij erom geven?

481
00:51:04,038 --> 00:51:08,107
Op p.[188] zegt hij vervolgens:
"Lees in plaats van slavenmarkt arbeidsmarkt,

482
00:51:08,449 --> 00:51:18,458
in plaats van Kentucky en Virginia Ierland en de landbouwgebieden
van Engeland, Schotland en Wales, in plaats van Afrika Duitsland."

483
00:51:18,539 --> 00:51:36,603
Hier begint Marx het idee te introduceren dat een arbeidssurplus
een cruciale rol te spelen heeft in de werking van deze dynamiek.

484
00:51:37,179 --> 00:51:45,277
Eerst praat hij over de manier waarop een arbeid surplus of
"overtollige bevolking" in het Britse Zuiden werd gestuurd naar het Noorden

485
00:51:46,159 --> 00:51:49,184
met de goedkeuring van de opzichters van het 'Armenwezen'.

486
00:51:49,409 --> 00:51:57,430
Anders gezegd: Men had arbeid in het Noorden nodig, er waren mensen in
de landbouwgebieden in het Zuiden, ondersteund door

487
00:51:57,619 --> 00:52:00,713
het 'Armenwezen'. Vanaf dat die mensen op de lijst
van het Armenwezen stonden, verzamelde de opzichters hen

488
00:52:01,559 --> 00:52:06,561
en werden ze naar het Noorden gestuurd om in de fabrieken te werken.

489
00:52:06,579 --> 00:52:13,585
Dit leidt dan, op p.[190], tot een heel belangrijk argument:

490
00:52:14,179 --> 00:52:20,182
"In het algemeen leert de ervaring de kapitalist
dat de overbevolking bestendig is,

491
00:52:20,209 --> 00:52:26,298
dat wil zeggen overbevolking in verhouding tot de onmiddellijke behoeften
van het kapitaal voor de vorming van meerwaarde,

492
00:52:27,099 --> 00:52:32,270
ofschoon de stroom van deze overbevolking wordt gevormd door wegkwijnende,
vroeg stervende, elkaar snel verdringende,

493
00:52:32,027 --> 00:52:35,476
om zo te zeggen onrijp geplukte mensengeneraties."

494
00:52:35,719 --> 00:52:38,727
"Aan de andere kant leert de ervaring de intelligente waarnemer hoe snel en diep

495
00:52:39,519 --> 00:52:43,596
de kapitalistische productie de kracht van het volk aan de wortel heeft aangetast,…"

496
00:52:44,289 --> 00:52:47,313
Dan heeft hij het over "…hoe de degeneratie van de industriële bevolking

497
00:52:47,529 --> 00:52:54,529
slechts werd vertraagd door een onophoudelijke absorptie
van natuurlijke elementen van het platteland…"

498
00:52:56,789 --> 00:53:01,880
Dit thema van een arbeidsoverschot is kritisch.

499
00:53:02,699 --> 00:53:08,792
Het gaat steeds opnieuw terugkomen doorheen Het Kapitaal.

500
00:53:09,629 --> 00:53:17,661
Dat, enkel wanneer je een groot arbeidsoverschot hebt,
je in een positie bent om de bestaande arbeiders te tuchtigen,

501
00:53:17,949 --> 00:53:28,957
en ze ook te verplaatsen wanneer nodig,
met relatief lage lonen.

502
00:53:29,749 --> 00:53:36,764
Marx zegt vervolgens dat het gevolg hiervan, in een situatie waar
er een dergelijk bevolkingsoverschot bestaat,

503
00:53:36,899 --> 00:53:43,900
de kapitalisten een simpele manier van denken hebben.
Zoals hij aangeeft op p.[191]:

504
00:53:43,999 --> 00:53:50,170
"Après moi le déluge! (na mij de zondvloed!) is de leuze van
iedere kapitalist en van iedere natie van kapitalisten.

505
00:53:50,017 --> 00:53:56,089
Tenzij het wordt gedwongen door de maatschappij, houdt het kapitaal geen rekening met
de gezondheid en de levensduur van de arbeider.

506
00:53:56,089 --> 00:54:02,298
Op de klachten over fysiek en geestelijke verval, vroegtijdige dood,
marteling door overmatige arbeid antwoordt het kapitaal:

507
00:54:03,099 --> 00:54:08,113
Waarom moet deze kwelling ons kwellen, als zij ons genot (de winst) vergroot?

508
00:54:08,239 --> 00:54:15,272
Over het algemeen is dit ook niet afhankelijk van de goede of kwade wil
van de individuele kapitalist.

509
00:54:15,569 --> 00:54:25,630
Ten gevolge van de vrije concurrentie vormen de immanente wetten van
de kapitalistische productie voor de individuele kapitalist externe, dwingende wetten."

510
00:54:26,179 --> 00:54:38,213
Hier heb je ook een belangrijk thema, wat Marx de dwangwetten van de concurrentie noemt.
Individuele kapitalisten hebben geen keuze;

511
00:54:38,519 --> 00:54:45,564
Als ik een individueel kapitalist ben, en ik wil aardig zijn tegen mijn arbeiders,
ze veel betalen, ze slechts 6 uur per dag laten werken,

512
00:54:45,969 --> 00:54:50,977
en ik concurreer tegen iemand die zijn arbeiders heel weinig betaald
en ze 12 uur per dag laat werken,

513
00:54:51,769 --> 00:54:55,778
hoe kan ik dan ooit zaken blijven doen?

514
00:54:56,669 --> 00:55:04,744
Zoals Marx hier zegt, het maakt niet uit of je nu een aardige kapitalist bent,
of een verschrikkelijke, sadistische kapitalist.

515
00:55:05,419 --> 00:55:07,514
Je gaat allen naar hetzelfde niveau moeten neerdalen

516
00:55:08,369 --> 00:55:12,880
omdat de dwingende competitiewetten jullie daartoe drukken.

517
00:55:12,088 --> 00:55:16,497
En dit thema van de dwingende competitiewetten als een mechanisme

518
00:55:17,289 --> 00:55:29,336
die individuele kapitalisten disciplineert gaat erg belangrijk worden
in de rest van het boek.

519
00:55:35,289 --> 00:55:43,344
Dit leidt dan naar de volgende sectie,
waar hij zal praten over de totstandkoming

520
00:55:43,839 --> 00:55:52,895
van een normale arbeidsdag, als resultaat van eeuwenlange
strijd tussen de kapitalist en de arbeider.

521
00:55:53,399 --> 00:56:00,399
Hij begint, met wat voor mij een heel interessant punt is,

522
00:56:00,609 --> 00:56:04,685
dat de oorspronkelijke wetgeving over
de duur van de arbeidsdag

523
00:56:05,369 --> 00:56:17,373
poogde om de arbeider het idee van een genormaliseerde arbeidsdag
te doen aanvaarden.

524
00:56:17,769 --> 00:56:29,798
En hij gaat terug naar de Statute of Labourers uit 1349,
en volgt die legislatuur verder door.

525
00:56:30,059 --> 00:56:36,157
Hij heeft het hier over de socialisatie van loonarbeid

526
00:56:37,039 --> 00:56:45,085
aan een disciplinair regime, rond de notie van temporaliteit.

527
00:56:45,499 --> 00:56:50,508
En de geschiedenis die hij hier vertelt is interessant
omdat het aanduidt dat dit niet evident was.

528
00:56:51,399 --> 00:56:56,401
Het vergde erg veel staatsactie,

529
00:56:56,419 --> 00:57:03,437
de meeste mensen die met loonarbeid geconfronteerd werden
zeiden dat je beter af was als bedelaar of landloper,

530
00:57:03,599 --> 00:57:09,654
of actief in de misdaad enzovoort.

531
00:57:10,149 --> 00:57:13,245
Dus het vergde de tussenkomst van de staat,
die dan de mensen oppakte die zich niet als goede

532
00:57:14,109 --> 00:57:20,174
loonarbeiders gedroegen en ze publiekelijk afranselde
of ze in de stocks staken of gruwelijke dingen met ze deed

533
00:57:23,079 --> 00:57:26,083
zodat ze absoluut duidelijk maakte dat de enige manier om
echt te overleven

534
00:57:26,479 --> 00:57:29,565
als je landloper was, was om loonarbeider te worden.

535
00:57:30,339 --> 00:57:36,345
En dat een loonarbeider worden, inhield dat je een bepaald
tijdsdiscipline accepteerde.

536
00:57:36,399 --> 00:57:43,465
Een van de meest interessante plaatsen waar je zoiets uitgedacht
ziet is bij de koloniale administrateurs.

537
00:57:44,059 --> 00:57:51,095
Steeds opnieuw zeggen ze: 'Het probleem met die mensen is dat ze geen
tijdsdiscipline kennen.

538
00:57:51,419 --> 00:57:54,486
Ze werken een aantal uren, en dan verdwijnen ze weer,

539
00:57:55,089 --> 00:57:59,094
als ze eens een weekje werken denken we dat ze in orde zijn,
maar dan verdwijnen ze weer. We kunnen ze niet hier houden.'

540
00:57:59,139 --> 00:58:04,227
Er is uitgebreide literatuur in de koloniale vestigingen
over welke tribale groepen

541
00:58:05,019 --> 00:58:10,950
vatbaar waren voor tijdsdiscipline en welke niet, welke je makkelijk
kon disciplineren

542
00:58:10,095 --> 00:58:13,404
en welke je met de zweep moest laten gehoorzamen.

543
00:58:14,259 --> 00:58:20,350
En een van de grote kwesties voor koloniale administrateurs
was precies dit tijdsdiscipline

544
00:58:21,169 --> 00:58:26,221
en wat hier zo in interessant aan is, is de manier waarop
de notie van temporaliteit

545
00:58:26,689 --> 00:58:34,705
genormaliseerd moest worden en de arbeiders genormaliseerd moesten worden.

546
00:58:34,849 --> 00:58:45,930
En dit is een algemeen aspect van de maatschappij geworden.
We accepteren allen een bepaalde vorm van tijdsdiscipline.

547
00:58:46,659 --> 00:58:55,732
We denken: 'Oké, goed, deze 9-5 job' of 'Oké, ik moet op school zijn
om dit uur en kom er weer uit om dat uur'.

548
00:58:56,389 --> 00:59:03,410
Je zou het niet tolereren als je docenten speeches gaven zoals Fidel Castro,
die 12 uren lang duren.

549
00:59:03,599 --> 00:59:08,693
Je zou naar de klok beginnen kijken… 8:30 … kijk naar de klok…
De tijdsdiscipline kickt in en je weet dat we het allemaal genormaliseerd hebben.

550
00:59:09,539 --> 00:59:17,625
En op die manier construeert het ons leven en hebben we die normalisatie allemaal
geaccepteerd. Maar Marx heeft het hier over een wereld waarin dat niet het geval was.

551
00:59:18,399 --> 00:59:26,485
Waarin deze tijdsdiscipline nog niet geaccepteerd was.
En het vergde veel geweld en sociale druk.

552
00:59:27,259 --> 00:59:37,344
En die sociale druk werd georganiseerd via de staat
maar tevens door allerlei andere instituties,

553
00:59:38,109 --> 00:59:45,109
en ook gedeeltelijk door de erkenning,
zoals Marx zegt naar het eind van dit hoofdstuk toe,

554
00:59:45,109 --> 00:59:52,020
dat kapitalisten eigenlijk erop staan dat je
de mensen niet te veel hoort te betalen

555
00:59:52,002 --> 01:00:00,291
want als je ze teveel betaalt zouden ze geen 6 dagen werken,
ze zouden er maar 5 werken.

556
01:00:00,309 --> 01:00:05,356
Dus als je ze minder betaalt, dan zouden ze werken.
Want arbeiders zijn inherent lui,

557
01:00:05,779 --> 01:00:09,842
Ze willen niet naar hun werk, ze willen geen volledige week
in de koolmijnen nederdalen,

558
01:00:10,409 --> 01:00:11,418
ze willen iets anders doen.

559
01:00:12,309 --> 01:00:18,386
Er was een enorm arbeidsdiscipline probleem in Frankrijk,
er was namelijk iets genaamd 'blauwe maandag'

560
01:00:19,079 --> 01:00:26,106
toen de artisanale klasse op zondag zo dronken werd, dat ze
op maandag helemaal niet kon werken.

561
01:00:26,349 --> 01:00:34,356
Dus er werd niets gedaan op maandagen.
Dus kwamen er pogingen om hen van die gewoontes weg te sturen.

562
01:00:34,419 --> 01:00:36,482
En ordehouders zouden dan komen en praten over

563
01:00:37,049 --> 01:00:41,090
de onzedelijkheid van 's zondags dronken te worden
en ze trachtten

564
01:00:41,459 --> 01:00:46,461
de familie idealen te mobiliseren enz. tegen de mannen die
zich toen ladderzat dronken.

565
01:00:46,659 --> 01:00:51,702
Bleek dan dat het niet enkel de mannen waren,
ook de vrouwen werden dronken, wat dan nog als erger beschouwd werd

566
01:00:52,089 --> 01:00:57,181
door de bourgeoisie. Er zijn dus enorme vragen rond
arbeidsdiscipline in de 19de eeuw

567
01:00:58,009 --> 01:01:04,016
en Marx duidt hier op die problemen, lijkt mij.

568
01:01:04,709 --> 01:01:09,711
Hij heeft het dan over de institutionele regelingen
en die zijn erg interessant.

569
01:01:09,909 --> 01:01:14,985
Hij zegt dat het niet enkel algemene aanvallen zijn, maar dat er

570
01:01:15,669 --> 01:01:24,732
ook specifieke instituties zijn, en in het bijzonder,
wat hij op p.[197] het "ideaal werkhuis" noemt.

571
01:01:25,299 --> 01:01:28,362
" ‘Van een dergelijk ideaal werkhuis moet men een huis der verschrikking maken

572
01:01:28,929 --> 01:01:35,990
en geen asiel voor armen, waar ze overvloedig gevoed, warm en goed gekleed
worden en waar ze slechts weinig arbeid verrichten.’

573
01:01:35,099 --> 01:01:39,115
‘In dit ideale werkhuis zullen de armen 14 uur per dag werken,

574
01:01:40,015 --> 01:01:45,934
waarbij de geschikte tijd voor maaltijden op zo’n manier
is toegestaan dat er 12 netto arbeidsuren overblijven.’ "

575
01:01:46,069 --> 01:01:53,113
Dan op het eind: "Het ‘huis der verschrikking’ voor paupers, waarvan in 1770
de ziel van het kapitaal nog droomde, ontstond een aantal jaren later

576
01:01:53,509 --> 01:01:58,591
in de vorm van een gigantisch ‘werkhuis’ voor de manufactuurarbeiders zelf.
Men noemde het: fabriek.

577
01:01:59,329 --> 01:02:04,371
En dit keer verbleekte het ideaal bij de werkelijkheid.”

578
01:02:04,749 --> 01:02:11,783
Het is interessant om hier eens na te denken over de manier waarop
iemand zoals Foucault, bijvoorbeeld,

579
01:02:12,089 --> 01:02:19,091
praat over de disciplinaire apparaten die in de 17e en 18e eeuw
tot stand gekomen zijn,

580
01:02:19,289 --> 01:02:30,377
als een geïntegreerd deel van de vorming van een zelfdiscipline in onszelf,
waardoor 'governmentality' zoveel makkelijker werd voor de bourgeois staat.

581
01:02:31,169 --> 01:02:35,266
En wat Foucault doet is op vele manier dit hele idee hier, uitbreiden

582
01:02:36,139 --> 01:02:43,156
door boeken zoals 'Waanzin en beschaving', 'Geboorte van de kliniek' en
vooral 'Discipline, toezicht en straf'.

583
01:02:43,309 --> 01:02:49,150
Het is interessant hoe Foucault vaak gezien wordt als antimarxistisch.

584
01:02:49,015 --> 01:02:54,015
Hij was tegen de maoïsten, trotskyisten en tegen
de Communistische Partij,

585
01:02:54,015 --> 01:03:00,404
maar het is heel duidelijk wanneer je Het Kapitaal leest en die werken
leest, dat Het Kapitaal zijn startpunt is.

586
01:03:00,539 --> 01:03:08,581
En die Franse intellectuelen beginnen vanuit een goed begrip hiervan en
dit is de soort passage die,

587
01:03:08,959 --> 01:03:13,025
volgens mij, Foucault neemt en dan zegt: 'Oké, dit kan ik uitbreiden'.

588
01:03:13,619 --> 01:03:18,624
Ik moet zeggen, toen ik de eerste keer de literatuur van Foucault las,
zag ik het helemaal niet tegengesteld tot Marx.

589
01:03:19,119 --> 01:03:25,960
Ik vond het een uitbreiding, een verdieping met
enige transformatie,

590
01:03:25,096 --> 01:03:29,425
maar ik zag het als een geweldige manier om
te denken over de soort kwesties

591
01:03:30,289 --> 01:03:35,345
waar Marx hier over praat.
De creatie van een disciplinair apparaat

592
01:03:35,849 --> 01:03:39,850
van socialiseringsdruk, institutionele regelingen.

593
01:03:39,859 --> 01:03:46,864
In Foucaults geval: de panopticums, asielen en werkhuizen,
die allen deel worden van

594
01:03:47,359 --> 01:03:53,437
dit disciplinaire apparaat die ons tracht te normaliseren
om ons zo een bepaalde temporaliteit,

595
01:03:54,139 --> 01:03:59,170
een bepaald disciplinair apparaat te accepteren als
integraal deel van ons dagelijks leven.

596
01:03:59,449 --> 01:04:07,180
Dit is volgens mij een belangrijk element en ik denk
dat het belangrijk is om Foucault naast dit te lezen,

597
01:04:07,018 --> 01:04:12,111
en te begrijpen hoe Foucault dit thema uitbreidt en
hoe hij zich later

598
01:04:13,011 --> 01:04:18,073
meer scheidde van Marx zijn werk hier.

599
01:04:18,073 --> 01:04:26,322
Maar Foucaults vroege werken zijn zeker en vast een elaboratie van
veel van deze ideeën, eerder dan een disputatie ertegen.

600
01:04:26,979 --> 01:04:30,880
We zullen hier stoppen om een korte pauze te nemen

601
01:04:30,088 --> 01:04:35,827
en het hoofdstuk dan verderzetten.

602
01:04:38,059 --> 01:04:45,115
Marx geeft een overzicht van de strijd om de duur
van de arbeidsdag

603
01:04:45,619 --> 01:04:57,621
in Groot-Brittannië van de jaren 1820 tot '50, '60.

604
01:04:57,819 --> 01:05:06,841
Ik ga deze dynamiek niet in al te veel detail vanuit de tekst
bespreken.

605
01:05:07,039 --> 01:05:15,062
Maar ik ga de achtergrond van dit verhaal trachten te verduidelijken.

606
01:05:15,269 --> 01:05:22,278
In de jaren 1820 in het bijzonder, had je in Groot-Brittannië
een politieke machtsstructuur

607
01:05:22,359 --> 01:05:29,380
die gedomineerd werd door een agrarische aristocratie met landelijke belangen.

608
01:05:29,038 --> 01:05:36,217
Tegelijkertijd had je een rijzende bourgeoisie,
deels handelaars maar in toenemende mate industrieel,

609
01:05:36,559 --> 01:05:43,610
in de industriële districten. En van daaruit zag je het belang van wat je

610
01:05:44,069 --> 01:05:51,143
de 'Manchester school van economisch denken' zou kunnen noemen
die geassocieerd is met de opkomst

611
01:05:51,809 --> 01:06:00,908
van de katoenindustrie als belangrijke kracht in de industriële productie
maar ook in het Britse politieke en economische leven.

612
01:06:01,799 --> 01:06:07,872
Die industriële interesses en de industriële bourgeoisie
zijn relatief ontkracht

613
01:06:08,529 --> 01:06:16,563
t.o.v. de landadel.

614
01:06:16,869 --> 01:06:23,927
En ze begonnen vrij hard te drukken
om meer democratische macht te krijgen.

615
01:06:24,449 --> 01:06:31,450
Een van de manieren waarop de landadel domineerde was door
een systeem genaamd 'rotten boroughs',

616
01:06:31,549 --> 01:06:32,600
voor degene onder jullie die weten wat dat is,

617
01:06:33,059 --> 01:06:42,066
je had een plaats met een lage bevolking
die één of soms drie parlementsleden voortbracht

618
01:06:42,759 --> 01:06:48,766
en dat bevond zich op landelijk eigendom
of in de 'pocket' van —ze werden 'pocket boroughs' genoemd—

619
01:06:49,459 --> 01:06:52,538
een of andere landaristocraat die op de verkiezingsdag

620
01:06:53,249 --> 01:06:58,264
5, 7 of 20 vazallen nam en die hem dan het parlement instemden.

621
01:06:58,399 --> 01:07:00,485
En op die manier werd de parlementaire meerderheid behouden.

622
01:07:01,259 --> 01:07:05,271
Dus er is een beweging richting hervormingen
om van die 'rotten boroughs' en andere zaken

623
01:07:05,379 --> 01:07:06,423
af te raken.

624
01:07:06,819 --> 01:07:10,840
Die beweging kreeg bepaalde burgerlijke steun.

625
01:07:10,084 --> 01:07:15,493
En het kreeg ook een bepaalde hoeveelheid steun vanuit
de arbeidersklasse.

626
01:07:16,249 --> 01:07:23,251
En de industriële bourgeoisie was in feite erg
geïnteresseerd om populaire steun

627
01:07:23,449 --> 01:07:26,540
van de arbeidersklasse aan te trekken.

628
01:07:27,359 --> 01:07:37,890
Politiek gezien was de arbeidersklasse gesplitst in een
artisanen groep, die erg geletterd was, autodidact was,

629
01:07:37,089 --> 01:07:45,148
en dan een massa, agrarische basis, die niet geletterd was
en dus ook niet autodidact.

630
01:07:45,949 --> 01:07:55,984
En de industriële bourgeoisie was met name geïnteresseerd in
het verkrijgen van de steun van de artisanen

631
01:07:56,299 --> 01:07:59,304
in haar programma voor parlementaire hervormingen.

632
01:07:59,799 --> 01:08:03,930
Waarin werd beoogd dat je een meer democratische overheid zou krijgen,

633
01:08:03,093 --> 01:08:07,632
waarin werd beoogd dat er bepaalde hervormingen zouden worden geïmplementeerd,

634
01:08:08,469 --> 01:08:19,494
waaronder legislatie die de ergste aspecten van industriële arbeid
zou beperken.

635
01:08:19,719 --> 01:08:25,230
Dus er was een voorstel voor fabriekswetten enzovoort.

636
01:08:25,023 --> 01:08:32,052
Wel, die geweldige hervorming werd eindelijk doorgevoerd,
de grote hervorming van 1832,

637
01:08:32,259 --> 01:08:37,350
die door de arbeidersklasse al snel tot
'het grote verraad' werd omgedoopt.

638
01:08:38,169 --> 01:08:40,235
En 'het grote verraad' was eerst en vooral:

639
01:08:40,829 --> 01:08:46,864
de hervorming van het kiessysteem gaf geen
aanzienlijke macht binnenin de arbeidersklasse.

640
01:08:47,179 --> 01:08:55,185
In feite verwijderde ze slechts de kunstmatige macht
van de landadel

641
01:08:55,239 --> 01:09:03,420
en gaf steeds meer macht aan de industriële bourgeoisie
en die delen van de middenklasse die

642
01:09:03,042 --> 01:09:06,451
aanzienlijk vermogen en bezittingen had.

643
01:09:06,829 --> 01:09:15,886
Het werd dus een hervorming in het voordeel van de bezittende klassen.
En de bezittende klassen keurden onmiddellijk

644
01:09:16,399 --> 01:09:20,495
een heel erg zwakke fabriekswet goed,
een die helemaal niet van groot belang was.

645
01:09:21,359 --> 01:09:29,360
En dat was gedeeltelijk de reden waarom de arbeiders zelf
erg gedesillusioneerd raakten met

646
01:09:29,369 --> 01:09:37,393
hun alliantie die ze hadden (kunnen hebben) met de industriële bourgeoisie,
en ze begonnen tegen de industriële bourgeoisie in te gaan.

647
01:09:37,609 --> 01:09:44,627
Maar de industriële bourgeoisie had nog iets anders
op haar agenda staan, namelijk het reformeren van de 'Corn Laws'.

648
01:09:44,789 --> 01:09:47,600
'Corn' in het Engels is tarwe (wheat).

649
01:09:47,006 --> 01:09:56,099
En dit betekende dat de tarieven op geïmporteerde granen
heel scherp zouden dalen.

650
01:09:57,053 --> 01:10:02,262
Omdat dit in het belang van de industriëlen was.

651
01:10:02,739 --> 01:10:08,730
Want goedkoop graan betekende goedkoop brood, en dit betekende lagere lonen.

652
01:10:08,073 --> 01:10:11,128
Ze gingen naar de arbeidsklasse en vroegen:
'Zijn jullie geïnteresseerd in goedkoop brood?'

653
01:10:12,028 --> 01:10:18,043
Tegen die tijd had de arbeidsklasse al ingezien
dat goedkoper brood misschien ook lagere lonen inhield.

654
01:10:18,043 --> 01:10:23,962
Ze waren al wat achterdochtig geworden.
Maar de industriëlen trachtten opnieuw om de arbeidsklassen te mobiliseren

655
01:10:24,349 --> 01:10:31,368
rond de afschaffing van de tarieven op geïmporteerde granen.

656
01:10:31,539 --> 01:10:39,530
Het probleem daarmee is, dat wanneer je dat afschaft,
je ook veel macht van de landadel in Groot-Brittannië vernietigt.

657
01:10:39,053 --> 01:10:43,111
M.a.w.: hun agrarische belangen waren heel erg bedreigd.

658
01:10:44,011 --> 01:10:53,039
En ze waren enorm nijdig, mild gezegd, op de industriële bourgeoisie
en wat die aan het doen was.

659
01:10:53,039 --> 01:10:58,748
Een van de manieren waarop de landadel terug trachtte te slaan tegen
de industriële bourgeoisie

660
01:10:59,099 --> 01:11:04,780
was door een houding van de 'Noblesse oblige' aan te nemen
t.a.v. de arbeidersklasse en

661
01:11:04,078 --> 01:11:10,897
te zeggen: 'Weet je, wij zijn niet diegene die jullie die afschuwelijk dingen
aandoen in de mijnen

662
01:11:11,599 --> 01:11:16,632
en de fabrieken enz. We gaan jullie proberen helpen met die fabriekswetten.'

663
01:11:16,929 --> 01:11:21,360
Dus begonnen ze een verbond aan te gaan met de arbeidersklasse om
druk te zetten op de fabriekswetten.

664
01:11:21,036 --> 01:11:26,088
En daaruit kwam gedeeltelijk de progressieve beweging
van de jaren 1840 voor de regeling

665
01:11:28,007 --> 01:11:31,096
van regulatie van de fabriekswetten.

666
01:11:31,096 --> 01:11:35,585
Aanvankelijk werd veel hiervan opgenomen

667
01:11:36,449 --> 01:11:41,463
met een morele basis, die vooral bezorgd was om de tewerkstelling
van vrouwen en kinderen.

668
01:11:41,589 --> 01:11:49,870
En hieraan was het eerste deel van de onrust toegewijd.

669
01:11:49,087 --> 01:11:53,096
Marx duidt op dit complexe steekspel

670
01:11:54,077 --> 01:12:00,436
van klasse-allianties, de shift van de klasse-alliantie
tussen de arbeiders en de industriëlen om

671
01:12:01,129 --> 01:12:11,174
de hervormingswet erdoor te krijgen, tot de alliantie
tussen de landadel en de arbeiders.

672
01:12:11,579 --> 01:12:14,593
En naarmate onafhankelijke arbeidsklasse organisatie met

673
01:12:14,719 --> 01:12:25,130
de Chartistenbeweging steeds sterker werd,
zag je dat naar het eind van de jaren 1840 toe,

674
01:12:25,013 --> 01:12:31,105
er een aanzienlijke alliantie was die de kapitalistische bourgeoisie
sterk aan het drukken was

675
01:12:32,005 --> 01:12:36,914
om toegevingen rond de duur van de arbeidsdag te doen.

676
01:12:36,959 --> 01:12:41,981
En uiteindelijk deden ze bepaalde toegevingen maar dan
probeerden ze weer om het door allerlei spelletjes te ondermijnen.

677
01:12:42,179 --> 01:12:51,480
Er is een geweldige zin die Marx gebruikt: 'Als je kinderarbeid uitroeit,
is er de grote vraag wanneer je stopt met kind te zijn.'

678
01:12:51,048 --> 01:12:55,457
En kapitalistische antropologie zei '9 jaar',

679
01:12:55,889 --> 01:13:00,350
En anderen zeiden 'nee, het is later'.
Die hele vraag rond

680
01:13:00,035 --> 01:13:07,474
temporaliteit kruipt hierdoor, en tevens de manier
waarop kapitalisten allerlei zaken

681
01:13:07,789 --> 01:13:08,886
begonnen te gebruiken. Bijvoorbeeld,

682
01:13:09,759 --> 01:13:13,853
als je de arbeidsdag limiteert tot 10 uur, wat houdt die
10 uur dan in?

683
01:13:14,699 --> 01:13:18,727
Begint het binnen of buiten de fabriekspoort?

684
01:13:18,979 --> 01:13:25,760
Trouwens, als arbeiders geen horloges hebben,
kun je de fabrieksklok,

685
01:13:25,076 --> 01:13:29,103
als de arbeiders er moeten zijn om 6 uur, de klok verplaatsen

686
01:13:30,003 --> 01:13:34,442
zodat het op 6 uur staat terwijl het eigenlijk kwart voor 6 is.

687
01:13:34,469 --> 01:13:37,610
En wanneer de arbeiders willen vertrekken, kijkend naar
de klok zien ze dat het 6 uur is,

688
01:13:37,061 --> 01:13:41,096
terwijl het eigenlijk al kwart over 6 is. Allerlei zaken
waren er op die manier aan de gang.

689
01:13:41,096 --> 01:13:46,485
Het werd duidelijk, en hier komen de fabrieksinspecteurs
grotendeels vanuit die 'Noblesse oblige' houding,

690
01:13:47,349 --> 01:13:50,320
dat soort steun van de landadel.

691
01:13:50,032 --> 01:13:53,098
De fabrieksinspecteurs zeiden dan: 'Dit is niet gangbaar,

692
01:13:53,098 --> 01:13:58,122
Het werkt niet, en we moeten er iets aan doen.'
Dus probeerden ze het via de rechtbanken, en zoals steeds,

693
01:13:59,022 --> 01:14:02,044
wanneer je het voor het hooggerechtshof brengt,
verlies je.

694
01:14:02,044 --> 01:14:06,843
Oh, da's verkeerd, wanneer je het naar de Engelse rechtbanken brengt,
niet het hooggerechtshof.

695
01:14:07,239 --> 01:14:09,870
Want bij dit hooggerechtshof win je natuurlijk, niet?

696
01:14:09,087 --> 01:14:09,148
Oké…

697
01:14:10,048 --> 01:14:14,307
Je verliest. Dus het heeft geen zin naar de rechtbanken te gaan.
En de fabrieksinspecteurs

698
01:14:14,739 --> 01:14:17,370
die het deden, zeiden 'Het heeft geen zin'.

699
01:14:17,037 --> 01:14:25,266
Horner zegt 'Ik heb acht zaken voorgebracht en maar 1 gewonnen,
het is simpelweg tijdsverspilling,

700
01:14:25,599 --> 01:14:28,618
er gaat hier niets uitkomen.'

701
01:14:28,789 --> 01:14:34,440
Dan gebeurt er de belangrijke gebeurtenissen van 1848.

702
01:14:34,044 --> 01:14:38,263
In 1848 is er

703
01:14:38,659 --> 01:14:44,662
een enorme crisis van overaccumulatie van kapitaal
en er is enorme werkloosheid als gevolg.

704
01:14:44,689 --> 01:14:53,724
En revoluties breken over heel Europa uit.
Zoals Marx zegt:

705
01:14:54,039 --> 01:15:03,900
De bourgeoisie voerden een campagne tegen de fabriekswetten
maar het hadden geen succes.

706
01:15:03,009 --> 01:15:07,168
Maar dan kwamen de fortuinlijke gebeurtenissen van 1848.

707
01:15:08,059 --> 01:15:13,068
Dit gedeelte moet ik aan jullie voorlezen, het is op een interessante manier gezegd.

708
01:15:13,959 --> 01:15:18,005
Hij zegt, op p. [204]: “De voorlopige veldtocht van het kapitaal

709
01:15:18,419 --> 01:15:26,460
was op niets uitgelopen en op 1 mei 1848 werd de 10-urenwet van kracht.

710
01:15:26,829 --> 01:15:31,893
Inmiddels echter had het fiasco van de chartistenpartij, wier leiders in de gevangenis waren geworpen en waarvan de organisatie was vernietigd,

711
01:15:32,469 --> 01:15:35,473
reeds het zelfvertrouwen
van de Engelse arbeidersklasse aangetast.

712
01:15:35,869 --> 01:15:40,570
Spoedig daarop, na de Juniopstand in Parijs en de
bloedige onderdrukking daarvan, verenigden zich,

713
01:15:40,057 --> 01:15:43,686
zowel op het Europese vasteland als in Engeland, alle groepen van de heersende klasse,

714
01:15:44,199 --> 01:15:50,210
grondbezitters en kapitalisten, beurswolven en winkeliers, protectionisten en vrijhandelaars,

715
01:15:50,021 --> 01:15:58,059
regering en oppositie, papen en vrijdenkers,…”
En ik heb geen idee waarom zij er hier instaan: “…jonge hoeren en oude nonnen,

716
01:15:58,059 --> 01:16:04,038
onder de gemeenschappelijke leuze eigendom, religie en maatschappij te redden!”

717
01:16:04,569 --> 01:16:12,320
Heb je dat onlangs nog gehoord?
Eigendom, Religie, Familie en Maatschappij?

718
01:16:12,032 --> 01:16:16,057
Telkens de bourgeoisie bedreigd wordt, wat doet het dan?
Het doet altijd beroep op deze categorieën

719
01:16:16,057 --> 01:16:21,476
van Eigendom, Religie, de Familie en Maatschappij.

720
01:16:21,989 --> 01:16:28,023
Het resultaat hiervan, zegt Marx: “De arbeidersklasse werd overal vogelvrij verklaard,
in de ban gedaan, onder de loi des suspects (wet der verdachten) gesteld.

721
01:16:28,329 --> 01:16:35,590
De heren fabrikanten behoefden zich dan ook niet te generen.
Zij kwamen openlijk in verzet,

722
01:16:35,059 --> 01:16:39,100
niet alleen tegen de 10-urenwet, maar tegen de gehele wetgeving,
waarmee men sinds 1833

723
01:16:40,000 --> 01:16:44,034
de ‘vrije’ uitzuiging van de arbeidskracht enigermate had trachten te
beteugelen.

724
01:16:44,034 --> 01:16:50,003
Het was een pro-slavery rebellion in miniatuur, welke langer dan twee jaar werd gestreden met cynische onverbiddelijkheid en gewelddadige energie;

725
01:16:50,309 --> 01:17:01,230
dit was voor de rebellerende kapitalist des te gemakkelijker, omdat hij niets anders op
het spel zette dan de huid van zijn arbeiders.”

726
01:17:01,023 --> 01:17:03,115
Deze situatie … weet je,

727
01:17:04,015 --> 01:17:10,014
als je een heel goed stuk door Marx wil lezen,
dan lees je 'De Achttiende Brumaire van Louis Bonaparte',

728
01:17:10,149 --> 01:17:17,152
welke een fantastisch verhaal is over verschuivende klasse-allianties
rond de revolutie van 1848 in Parijs.

729
01:17:17,179 --> 01:17:20,090
Hier krijgen we een gelijkaardig verhaal

730
01:17:20,009 --> 01:17:28,388
over de verschuivende aard van klasse-allianties rond de fabriekswetten
en hoe die in werking zijn.

731
01:17:28,469 --> 01:17:34,380
En we zien dat, op een bepaalde punt, wanneer alle eigendomsbezitters
bedreigd worden,

732
01:17:34,038 --> 01:17:41,053
de bourgeoisie snel consolideert rond een enkel programma:
de onderdrukking van de arbeiders.

733
01:17:41,053 --> 01:17:44,262
Dit is wat in feite gebeurde in juni van

734
01:17:44,739 --> 01:17:50,980
1848 in Parijs, toen de arbeidersklasse revolutie
gewelddadig onderdrukt werd.

735
01:17:50,098 --> 01:17:54,077
In Groot-Brittannië hoefde het niet gewelddadig
onderdrukt te worden,

736
01:17:54,959 --> 01:18:01,032
het was, als je wil, vredig onderdrukt,
maar het gaf de kans aan de kapitalisten om

737
01:18:01,689 --> 01:18:06,690
bijna alle progressieve stappen die gezet waren te ontdoen.

738
01:18:06,789 --> 01:18:07,876
Er zijn zekere parallellen.

739
01:18:08,659 --> 01:18:14,718
Je hoeft maar te kijken naar de wijze waarop beslissingen
genomen worden door de National Labor Relations Board [NLRB] in dit land,

740
01:18:15,249 --> 01:18:17,920
tot Reagan aan de macht kwam,

741
01:18:17,092 --> 01:18:22,911
en nadat Reagan aan de macht kwam, al de OSHA legislatie
en al de National Labour Relations Board legislatie

742
01:18:23,739 --> 01:18:25,810
werd compleet pro-kapitalistisch.

743
01:18:26,449 --> 01:18:31,500
En ik denk dat in zo'n 3 jaar tijd, de NLRB zo'n 70%

744
01:18:31,005 --> 01:18:38,794
van al de eerder gemaakte beslissingen teruggedraaid heeft,
nadat Reagan die commissarissen had aangesteld in de vroege jaren '80.

745
01:18:39,289 --> 01:18:44,530
Daarnaar terugkijkend, zou je een analyse kunnen doen

746
01:18:44,053 --> 01:18:48,101
in de trant van Marx. Wat waren de klassenkrachten

747
01:18:49,001 --> 01:18:54,370
hierachter en wat waren de politieke voorwaarden
die toestonden dat zoiets gebeurde?

748
01:18:54,379 --> 01:19:01,466
En waarom gebeurde het op de manier dat het gebeurd is?
Ik denk dat dit analysekader die Marx opzet voor historisch onderzoek,

749
01:19:02,249 --> 01:19:08,292
interessant is om over na te denken voor degene onder jullie
die hedendaagse gebeurtenissen willen begrijpen.

750
01:19:08,679 --> 01:19:15,360
Je denkt niet zozeer over individuen als over klassenkrachten, klassenbelangen,

751
01:19:15,036 --> 01:19:24,155
hoe ze gemobiliseerd worden voor een positie. Hoe ze eigenlijk verschuiven en
hoe ze deals sluiten.

752
01:19:24,479 --> 01:19:37,480
Marx vertelt het verhaal na 1850,
en we vinden na 1850

753
01:19:37,048 --> 01:19:47,267
een groeiende erkenning dat er een compromis rond
de arbeidsdag nodig is.

754
01:19:47,699 --> 01:19:54,280
Gedeeltelijk vanwege de redenen die we besproken hebben,
dat als je de zaken té ver drukt, ze uit de hand lopen,

755
01:19:54,028 --> 01:20:02,033
en waarbij zelfs de industriëlen denken
dat de zaken iets te ver gegaan zijn.

756
01:20:02,078 --> 01:20:10,277
Als resultaat hiervan, heb je tegen 1853,
hij bespreekt dit op p.[213],

757
01:20:10,979 --> 01:20:21,041
in 1853 aangekomen, de fabriekslegislatie die initieel slechts
een aantal industrieën behandelde;

758
01:20:21,599 --> 01:20:29,604
door de groeiende erkenning dat steeds meer en meer industrieën langs
dezelfde intensieve kapitalistische lijnen georganiseerd worden,

759
01:20:29,649 --> 01:20:37,780
wordt erkend dat deze reglementering moet uitgebreid worden
naar bijna alle industrieën.

760
01:20:37,078 --> 01:20:41,577
Marx komt dan tot het punt:
“Toch had het principe

761
01:20:42,279 --> 01:20:49,320
met zijn overwinning in de grote industrietakken, de typische voortbrengselen
van de moderne productiewijze, gezegevierd.

762
01:20:49,689 --> 01:20:53,560
Haar prachtige ontwikkeling in de periode 1853-60,”

763
01:20:53,056 --> 01:21:01,095
– De ironie zijnde dat na de invoering van die legislatie,
er economische bloei kwam. -

764
01:21:01,599 --> 01:21:06,320
“gepaard gaande met de lichamelijke en zedelijke wedergeboorte van de fabrieksarbeiders,

765
01:21:06,032 --> 01:21:09,086
was zelfs voor de meest bijziende zichtbaar.”

766
01:21:09,086 --> 01:21:12,088
Hoeveel keer is dit historisch gezien gebeurd?
Het is een geweldig verhaal.

767
01:21:13,006 --> 01:21:18,077
“De fabrikanten zelf, wie men de wettelijke beperking van de arbeidsdag stap voor stap

768
01:21:18,077 --> 01:21:22,108
door een burgeroorlog van een halve eeuw had afgedwongen, wezen pochend

769
01:21:23,008 --> 01:21:27,407
op het contrast met de nog ‘vrije’ uitbuitingsgebieden.

770
01:21:27,479 --> 01:21:30,480
De farizeeërs van de ‘politieke economie’ proclameerden nu

771
01:21:30,579 --> 01:21:34,530
de erkenning van de noodzaak van een wettelijk vastgestelde arbeidsdag

772
01:21:34,053 --> 01:21:38,090
als een nieuwe verworvenheid van hun ‘wetenschap.’

773
01:21:38,009 --> 01:21:42,018
Het is niet moeilijk te begrijpen dat, nadat de fabrieksmagnaten zich
bij het onvermijdelijke

774
01:21:42,909 --> 01:21:46,978
hadden neergelegd en zich ermee hadden verzoend,
het weerstandsvermogen van het kapitaal langzamerhand zwakker werd,

775
01:21:47,599 --> 01:21:50,663
terwijl tegelijkertijd de aanvalskracht van de arbeidersklasse toenam

776
01:21:51,239 --> 01:21:56,070
met het aantal bondgenoten…” –—opnieuw bondgenoten,
de bondgenoten van de arbeidsklassen worden hier cruciaal.

777
01:21:56,073 --> 01:22:00,130
“… in de niet direct belanghebbende lagen uit de samenleving.

778
01:22:01,003 --> 01:22:04,010
Vandaar de relatief snelle vooruitgang sinds 1860.”

779
01:22:05,000 --> 01:22:11,159
Marx zegt hier niet wat die lagen uit de samenleving waren,
“niet direct belanghebbend” in de vraag.

780
01:22:11,159 --> 01:22:19,820
En dit was niet zozeer de landadel als wel de professionele middenklasse,

781
01:22:19,082 --> 01:22:29,101
die zagen de situatie en besloten dat ze niet zouden verdragen

782
01:22:29,839 --> 01:22:37,420
om in een land te leven waar zulke praktijken toegestaan waren.

783
01:22:37,042 --> 01:22:39,134
Dus die bondgenoten worden belangrijk.

784
01:22:40,034 --> 01:22:44,079
En die bondgenoten waren belangrijk omdat de arbeidersklasse niet kon stemmen

785
01:22:44,079 --> 01:22:51,688
tot na 1867, in Groot-Brittannië.
De mannelijke arbeiders, met name, in 1867.

786
01:22:52,399 --> 01:23:00,422
Dus dit kwam niet door de arbeidersstem, het was een parlement
die gehecht werd aan een regelgevingsstelsel.

787
01:23:00,629 --> 01:23:04,810
Die regelgevingen golden niet voor dit gebied.

788
01:23:04,081 --> 01:23:08,000
Dit was een gebied waarin er veel volksgezondheidlegislatie was,

789
01:23:08,729 --> 01:23:12,747
omdat dat de enige manier was waarop je tegen cholera epidemieën reageren.

790
01:23:12,909 --> 01:23:23,250
Je krijgt zaken over watervoorziening in Birmingham,
het begin van een nieuw bestuursregime.

791
01:23:23,025 --> 01:23:27,974
Gestructureerd door Joseph Chamberlain,
een conservatief industrieel

792
01:23:28,199 --> 01:23:37,222
die aandrong op openbaar onderwijs, huisvesting voor lage inkomens bevolking,
schoon water, goede riolering, enz.

793
01:23:37,429 --> 01:23:43,340
Hij werd 'radical Joe' genoemd.
Dus je krijgt een nieuw soort klimaat in Groot-Brittannië

794
01:23:43,034 --> 01:23:51,078
in de jaren 1860, die erkent dat er uitbuitingen hebben
plaatsgevonden en dat die moeten worden geëlimineerd.

795
01:23:51,078 --> 01:23:56,067
Maar tegelijkertijd, gaan we zien dat

796
01:23:56,769 --> 01:24:02,836
voor de kapitalisten, het langer maken van de arbeidsdag steeds
minder en minder belang had,

797
01:24:03,439 --> 01:24:08,780
omdat ze een andere manier vonden om meerwaarde te verkrijgen.

798
01:24:08,078 --> 01:24:15,102
En die andere manier is relatieve meerwaarde,
waar we het volgende over zullen hebben.

799
01:24:16,002 --> 01:24:22,067
En we zien dat de strijd om de arbeidsdag,

800
01:24:22,067 --> 01:24:35,086
kapitalisten tot hervormingen dwingen,
niet noodzakelijk tegen hun belangen indruist.

801
01:24:36,084 --> 01:24:41,483
Marx heeft het dan hoe deze hervorming niet enkel Engeland trof,

802
01:24:42,239 --> 01:24:48,263
maar in bepaalde mate wereldwijd werd verspreid.

803
01:24:48,479 --> 01:24:59,340
Hij is in het bijzonder geïnteresseerd in het geval van Frankrijk
en de Verenigde Staten, in de volgende sectie.

804
01:24:59,034 --> 01:25:03,713
En hij ziet duidelijk dat in de VS, zoals hij zegt op p.[217]:

805
01:25:04,019 --> 01:25:10,082
“Daar, waar de arbeid in een zwarte huid wordt gekluisterd,
kan de arbeid in een blanke huid zich niet vrijmaken.

806
01:25:10,649 --> 01:25:17,724
Maar uit de vernietiging van de slavernij ontsproot onmiddellijk een nieuw, verjongd leven.”
Helaas, was de slavernij niet zo vernietigd als hij aannam.

807
01:25:18,399 --> 01:25:24,405
Dan heeft hij het over het Algemeen Arbeiderscongres in Baltimore in Augustus 1866

808
01:25:24,459 --> 01:25:34,630
en de algemene druk naar regulering van de duur
van de arbeidsdag in dit land.

809
01:25:34,063 --> 01:25:37,632
Dit leidt tot een conclusie, die we moeten bespreken, vind ik.

810
01:25:38,199 --> 01:25:44,244
“Men moet toegeven dat onze arbeider anders uit het productieproces te voorschijn komt dan hij er
binnen is gegaan.

811
01:25:44,649 --> 01:25:49,702
Op de markt kwam hij als bezitter van de waar ‘arbeidskracht’
tegenover andere warenbezitters te staan,

812
01:25:50,179 --> 01:25:52,183
als warenbezitter tegenover warenbezitter.

813
01:25:52,579 --> 01:26:00,150
Het contract, waardoor hij de kapitalist zijn arbeidskracht verkocht,
bewees als het ware zwart op wit dat hij vrij over zichzelf beschikte.

814
01:26:00,015 --> 01:26:03,814
Nadat de koop is gesloten, ontdekt men dat hij geen ‘vrij man’ was;

815
01:26:03,949 --> 01:26:06,990
dat de tijd, waarvoor het hem vrijstaat zijn arbeidskracht te verkopen, de tijd is waarvoor

816
01:26:07,359 --> 01:26:10,365
hij gedwongen wordt die arbeidskracht te verkopen,

817
01:26:10,959 --> 01:26:17,050
dat in feite zijn uitzuiger niet loslaat ‘zolang er nog een
spier, een pees, een druppel bloed valt uit te buiten’.

818
01:26:17,869 --> 01:26:22,942
Ter bescherming tegen de ‘slang hunner kwellingen’ moeten de arbeiders de koppen bij elkaar steken

819
01:26:23,599 --> 01:26:28,840
en als klasse een staatswet afdwingen, een overmachtige maatschappelijke hindernis,

820
01:26:28,084 --> 01:26:31,092
waardoor zij zelf worden verhinderd via een vrijwillig contract met het kapitaal zich

821
01:26:31,092 --> 01:26:34,751
en hun soort over te leveren aan dood en slavernij.

822
01:26:35,579 --> 01:26:38,674
In plaats van de pronkerige lijst met ‘onvervreemdbare mensenrechten’

823
01:26:39,529 --> 01:26:43,529
komt de bescheiden Magna Charta van een bij wet beperkte arbeidsdag,

824
01:26:43,529 --> 01:26:52,960
die ‘eindelijk duidelijk aangeeft wanneer de tijd, door de arbeider verkocht,
eindigt en wanneer de tijd, die de arbeider zelf toebehoort, begint’."

825
01:26:52,096 --> 01:27:03,565
Er zijn hier een aantal kwesties over deze conclusie
die ik hier met jullie wil bespreken.

826
01:27:04,429 --> 01:27:09,463
Ten eerste is er de kwestie van de onvervreemdbare mensenrechten,
waar we het al kort over gehad hebben,

827
01:27:09,769 --> 01:27:16,815
en hoe je dit niet kunt aanpakken
vanuit het rechtendiscours.

828
01:27:17,229 --> 01:27:24,311
Je kunt niet verwachten dat de rechtbanken
dit gaan beslissen, het gaat een resultaat van deze strijd zijn.

829
01:27:25,049 --> 01:27:31,062
En we hebben hier Marx die zegt dat de arbeiders
de koppen bij elkaar moeten steken.

830
01:27:31,179 --> 01:27:43,196
En hoe ze dat doen, gaat een grote impact hebben
op deze bepaalde kwestie.

831
01:27:43,349 --> 01:27:47,210
Maar als je er dan over nadenkt,

832
01:27:47,021 --> 01:27:51,080
zie je ook dat de kapitalisten, op zichzelf aangewezen,

833
01:27:51,008 --> 01:27:55,074
hun eigen klasseninteresses gaan ondermijnen.
De dwingende competitiewetten gaan

834
01:27:56,046 --> 01:28:01,134
de individuele kapitalisten forceren
om op zo'n manier te handelen dat ze,

835
01:28:02,034 --> 01:28:06,623
uiteindelijk de reproductiecapaciteit van hun eigen klasse vernietigen.

836
01:28:06,929 --> 01:28:10,944
Als je op die ongeremde manieren doorgaat,
en je al je arbeiders doodt,

837
01:28:11,079 --> 01:28:17,084
wat gaat er dan gebeuren? Waar ga je je meerwaarde
vandaan halen?

838
01:28:17,579 --> 01:28:24,660
Dus er is een manier waarop, arbeiders die hun koppen bij elkaar steken
en die wet van een beperkte arbeidsdag forceren,

839
01:28:25,389 --> 01:28:30,397
kapitaal eigenlijk redden van diens eigen domheid.

840
01:28:31,189 --> 01:28:38,030
M.a.w.: arbeiders die de koppen bij elkaar steken,
lijkt vanuit dit hoofdstuk gezien,

841
01:28:38,003 --> 01:28:47,862
een stabiliserend effect op het kapitalistisch systeem te hebben.
Dus geen omverwerpend effect.

842
01:28:47,889 --> 01:28:54,760
Nu, dit is een lastig conclusie, niet?
Want Marx is een revolutionair denken die,

843
01:28:54,076 --> 01:28:57,515
veronderstellen we, dit systeem omver wil werpen.

844
01:28:58,199 --> 01:29:05,910
Maar hij heeft het hier niet over omverwerping,
hij praat over eraan aan te passen op zo'n manier

845
01:29:05,091 --> 01:29:14,770
dat je een degelijk loon voor een degelijk dagwerk krijgt,
een bescheiden Magna Charta.

846
01:29:15,589 --> 01:29:21,770
Dat krijg jij en de kapitalist overleeft,
maar de kapitalist overleeft in een betere conditie

847
01:29:21,077 --> 01:29:25,916
dan als die door de dwingende competitiewetten

848
01:29:26,609 --> 01:29:32,668
geforceerd zou zijn geworden om in een 'Après moi, le déluge' attitude
te handelen.

849
01:29:33,199 --> 01:29:37,238
Hetzelfde argument kun je trouwens maken over
milieuregulatie.

850
01:29:37,589 --> 01:29:43,610
In de milieubeweging is er een bepaald aspect die kapitaal forceert om zich

851
01:29:43,061 --> 01:29:50,830
op zo'n manier aan te passen zodat het zijn eigen domheden vermijdt,
en vermijdt wat er door de dwingende competitiewetten zou gebeuren.

852
01:29:51,379 --> 01:29:59,050
Je hebt hier dus een interessante kwestie.
Marx raakt dit punt gedeeltelijk aan,

853
01:29:59,005 --> 01:30:10,059
vanwege de simpele reden dat aan de aanvang van het hoofdstuk,
hij aanvaardt heeft dat de ruilwet

854
01:30:10,059 --> 01:30:13,658
de wet is waarbinnen we zullen discussiëren.

855
01:30:14,189 --> 01:30:23,214
En het is binnen die ruilwet dat gelijke rechten kunnen gedefinieerd worden,
en waarover klassenstrijd zich kan ontplooien.

856
01:30:23,439 --> 01:30:33,481
Hij heeft dus, op die manier, zijn argument gelimiteerd
tot een wereld waarin die ruilwet goed en wel standhoudt.

857
01:30:33,859 --> 01:30:38,897
En zo is hij in deze Magna Charta positie terechtgekomen.

858
01:30:39,239 --> 01:30:47,340
Hoe reageren we hier nu op?
Wel, mijn eigen kijk is dat, ja,

859
01:30:47,034 --> 01:30:54,103
veel arbeidersorganisaties, vakbondsactiviteit en -druk enz.

860
01:30:54,409 --> 01:31:02,505
vaak een heel belangrijke rol gespeeld hebben in de stabilisatie
van een inherent onstabiel kapitalistisch systeem.

861
01:31:03,369 --> 01:31:07,464
En dat de strijden om de duur van de arbeidsdag,
die daarin centraal staan,

862
01:31:08,319 --> 01:31:13,361
deel zijn van die stabilisatie.

863
01:31:13,739 --> 01:31:21,739
Stabilisatie voor allerlei sociale, politieke, economische redenen.
Maar er is ook een punt,

864
01:31:21,739 --> 01:31:29,340
waarop de strijd over de duur van de arbeidsdag in een
revolutionaire modus kan verschuiven.

865
01:31:29,034 --> 01:31:35,223
Anders gezegd, je zou je een 10-uur durende arbeidsdag
kunnen voorstellen

866
01:31:35,529 --> 01:31:40,860
die we dan verminderen naar 8 uur.

867
01:31:40,086 --> 01:31:44,163
de Fransen hebben hun werkweek verlaagd tot wat, 35 uren?

868
01:31:45,063 --> 01:31:48,802
Nu zijn ze het in de andere richting aan het duwen.

869
01:31:49,369 --> 01:31:55,431
Maar wat als je de werkweek tot 5 uren zou reduceren?

870
01:31:55,989 --> 01:32:05,990
Met andere woorden, dit thema van het limiteren van de
duur van de arbeidsdag,

871
01:32:06,089 --> 01:32:14,420
kan je duwen naar een punt waar het echt serieus
de accumulatie van kapitaal belemmert.

872
01:32:14,042 --> 01:32:19,106
Dus je zou kunnen verschuiven van een reformistische vorm,
die een stabiliserend werkt,

873
01:32:20,006 --> 01:32:28,945
naar een revolutionaire vorm. Als je tot 35 uur per week gegaan bent,
waarom gaan we dan niet tot 30 uur per week?

874
01:32:28,999 --> 01:32:37,210
En een van de reacties aan de kant van het kapitaal,
wanneer ze hiermee geconfronteerd worden, zou zijn, zoals Marx hier aanduidt,

875
01:32:37,021 --> 01:32:40,860
wat er gebeurde toen ze de duur van de arbeidsdag verkortten:

876
01:32:41,049 --> 01:32:48,057
de kapitalisten begonnen de arbeidsintensiteit te verhogen.

877
01:32:48,849 --> 01:32:52,904
Je kan mensen namelijk niet voor 12 uur ofzo laten werken
met eenzelfde intensiteit,

878
01:32:53,399 --> 01:32:57,440
maar als ze maar voor 6 uur aangeworven zijn, kan je ze zeer
intensief laten werken,

879
01:32:57,044 --> 01:33:02,413
en waarschijnlijk evenveel arbeid eruit krijgen in 6 dan als
ze 9 uur hadden gedaan.

880
01:33:02,809 --> 01:33:08,850
Dus de kwesties rond intensiteit worden vrij belangrijk.

881
01:33:09,219 --> 01:33:13,330
En er is een geweldig moment toen dit gebeurde in de Britse geschiedenis,

882
01:33:13,033 --> 01:33:25,402
tijdens de eerste mijnstaking tegen de conservatieve regering
van Edward Heath in 1973-1974.

883
01:33:25,699 --> 01:33:30,746
Edward Heath had een lock-out uitgeroepen
en toen heeft hij een verschrikkelijk iets gedaan,

884
01:33:31,169 --> 01:33:34,174
hij besliste namelijk dat er elektriciteit moest bespaard worden

885
01:33:34,219 --> 01:33:37,293
en het zou bespaard worden door alle fabrieken 4 dagen
per week te sluiten.

886
01:33:37,959 --> 01:33:41,010
Dus al die mensen kwamen op een 3-daagse werkweek.

887
01:33:41,001 --> 01:33:44,034
Toen heeft hij de vreselijke fout gemaakt,

888
01:33:44,034 --> 01:33:50,983
door te zeggen dat de elektriciteit afgesloten zou worden om
10 uur 's avonds en dat je dus geen televisie kon kijken.

889
01:33:51,289 --> 01:33:56,340
En de bevolking heeft hem een paar jaar later uit de regering gegooid.

890
01:33:56,034 --> 01:34:05,373
De ironie hierbij was, dat het geboortecijfer zo'n 9 maand later aanzienlijk steeg,

891
01:34:05,679 --> 01:34:11,777
na die periode toen niemand 's avonds televisie kon kijken.

892
01:34:12,659 --> 01:34:21,732
Dus deze dynamiek is een interessante kwestie:
hoe revolutionair is de strijd om de duur van de arbeidsdag?

893
01:34:22,389 --> 01:34:26,800
En zoals ik zeg, ik denk dat er een stabiliserende kant is,
een reformistische kant,

894
01:34:26,008 --> 01:34:30,066
maar, er is ook een radicaliserende kant,
wanneer je het echt verder en verder begint te duwen.

895
01:34:31,038 --> 01:34:35,126
Maar, nogmaals, kapitalisten hebben allerlei antwoorden
in termen van productiviteit, intensiteit en dergelijke.

896
01:34:36,026 --> 01:34:41,335
Dus je moet uitkijken naar wat die antwoorden kunnen zijn.

897
01:34:41,569 --> 01:34:46,520
Laten we hier even stoppen en praten over wat jullie geanimeerd heeft

898
01:34:46,052 --> 01:34:51,054
en de vragen die je hebt over dit hoofdstuk.
Het is een lang, empirisch hoofdstuk, historisch, verschillend in stijl.

899
01:34:51,054 --> 01:35:02,183
» STUDENT: Ik probeer een antikapitalistisch argument
te bedenken m.b.t. deze soort hervormingen.

900
01:35:02,669 --> 01:35:16,669
Om de kwestie van klimaatsverandering te nemen; het alternatief is onhoudbaar:
Als er geen milieuregulatie komt, dan is het met ons gedaan.

901
01:35:16,669 --> 01:35:20,669
Ik ben benieuwd om te horen wat je hiervan denkt.

902
01:35:20,669 --> 01:35:32,669
Anderzijds, als we het milieu wel stabiliseren door
hervormingen door te voeren, zal kapitaal zich adapteren.

903
01:35:32,669 --> 01:35:41,530
» HARVEY: Ja, Ik denk niet dat sterke regulatie in de naam
van klimaatsverandering

904
01:35:41,053 --> 01:35:44,140
het einde van kapitalisme zal veroorzaken.
Er zullen snelle adaptaties zijn.

905
01:35:45,004 --> 01:35:48,743
Het probleem is dat er bepaalde sectoren van de economie zullen bloeien

906
01:35:49,139 --> 01:35:52,172
en bepaalde belangen die zullen bloeien.
Maar hier heb je opnieuw een alliantie van machten,

907
01:35:52,469 --> 01:35:55,508
En ik denk dat je dit zou analyseren in de termen waarop

908
01:35:55,859 --> 01:35:59,891
Marx er naar kijkt, en vragen:
Wat zijn de klassenbelangen achter

909
01:36:00,179 --> 01:36:04,182
Bush zijn weigering om er iets aanzienlijk aan te doen?

910
01:36:04,479 --> 01:36:07,563
En dan heb je zelfs klassenmachten over die reacties.

911
01:36:08,319 --> 01:36:13,322
Emissiehandel is een belachelijk idee,
daaruit een markt te creëren,

912
01:36:13,619 --> 01:36:18,690
maar je weet dat we op die weg zitten
vanwege ideologische redenen, en de grote vraag is dan:

913
01:36:19,329 --> 01:36:25,260
waarom hebben de Clintonites enzo geaccepteerd
dat de markt oplossing de enige mogelijkheid is?

914
01:36:25,026 --> 01:36:30,305
En dat kan ons dan in andere rampen leiden.

915
01:36:30,539 --> 01:36:37,620
Dus de manier waarop je zoiets zou analyseren,
vanuit deze manier van denken

916
01:36:37,062 --> 01:36:41,075
is met op te bouwen welke allianties er zijn,
wie wat probeert te sturen

917
01:36:41,075 --> 01:36:45,151
en hoe het in zijn werk gaat. En op die manier is Marx' methode
analytisch erg goed.

918
01:36:46,051 --> 01:36:50,660
Dit hoofdstuk over de arbeidsdag, de 'Achttiende Brumaire'
en sommige studies

919
01:36:51,119 --> 01:36:56,030
over klassenstrijd in Frankrijk zijn echt geweldige
pionierende werken

920
01:36:56,003 --> 01:37:01,462
over hoe je een klasse analyse maakt van een historische dynamiek.

921
01:37:01,489 --> 01:37:05,550
En ze zijn de moeite waard om te lezen,
simpelweg omdat

922
01:37:06,099 --> 01:37:12,560
ze dit doen en ze ons dat laten zien. Maar het zal je ook opvallen,
en dit heb ik eerder al benadrukt:

923
01:37:12,056 --> 01:37:15,059
de vloeibaarheid van de reactie van kapitaal

924
01:37:15,086 --> 01:37:22,111
wanneer het geconfronteerd wordt, in dit geval is het geen ecologisch probleem
maar een sociaal probleem,

925
01:37:23,011 --> 01:37:27,600
en de vloeibaarheid van hun reactie is om op een bepaald punt
toe te geven en dan

926
01:37:27,699 --> 01:37:30,766
te beweren dat zij er al die tijd al akkoord mee gingen.

927
01:37:31,369 --> 01:37:35,415
En dat zij degene waren die het al die tijd al vormgaven,
en zijn zij niet de goede mensen?

928
01:37:35,829 --> 01:37:41,380
We hebben daar voldoende van gezien met het maatschappelijk verantwoord ondernemen
voor het milieu op dit moment.

929
01:37:41,038 --> 01:37:47,007
Beyond Petroleum, ooit BP, nog steeds BP maar,
ze trachtte om…

930
01:37:47,349 --> 01:37:50,690
en ze maakten een mooi groen logo en al dat soort dingen.

931
01:37:50,069 --> 01:37:56,101
Het is dus het kaderwerk van de analyse die hier echt interessant is.

932
01:37:57,001 --> 01:38:02,064
Natuurlijk, veel past niet in de theoretische categorieën
die we op het ogenblik hebben

933
01:38:02,064 --> 01:38:06,383
behalve de connectiviteit tussen tijdscontrole en
maatschappelijk noodzakelijk arbeidstijd,

934
01:38:06,959 --> 01:38:08,966
die de kern vormt van waarde.

935
01:38:09,659 --> 01:38:14,703
Daar zie je een sterk verband tussen wat Marx
bijna zeker naar gaat kijken,

936
01:38:15,099 --> 01:38:20,108
gezien de aard van het theoretisch begin.

937
01:38:20,189 --> 01:38:24,650
» STUDENT: Met deze manier van denken, hebben we het over

938
01:38:24,065 --> 01:38:31,067
mensen die strijden voor de onteigening van privébezit,
het vernietigen van privébezit, op dit moment?

939
01:38:31,067 --> 01:38:35,426
Of is er een manier waarop dit mensenrechten-kader gebruikt kan worden

940
01:38:36,029 --> 01:38:42,071
op een manier die —zoals de strijd om de arbeidsdag— pusht

941
01:38:42,449 --> 01:38:46,472
en dan blijft pushen of is er een radicaler iets nodig?

942
01:38:46,679 --> 01:38:49,090
Wat zou Marx zeggen over zoiets?

943
01:38:49,009 --> 01:38:53,228
» HARVEY: Wel, je kunt zoiets als de huisvestingskwestie op 2 manieren aanpakken.

944
01:38:53,309 --> 01:39:00,348
Ofwel, verdien je een loon en dan gebruik je dat
voor levensonderhoud en huisvesting,

945
01:39:00,699 --> 01:39:02,702
dat is hoe het gaat met markten.

946
01:39:02,999 --> 01:39:05,590
Of je hebt een collectieve strijd

947
01:39:05,059 --> 01:39:09,101
rond sociale huisvesting en zegt:
We moeten een vloer rondom ons hebben.

948
01:39:10,001 --> 01:39:13,380
Hetzelfde geldt voor gebieden zoals ziekenzorg, onderwijs enz.

949
01:39:13,389 --> 01:39:21,460
Het zit zo: geen enkele van die zaken wordt
automatisch door de markt geleverd.

950
01:39:22,099 --> 01:39:27,197
En Marx vestigt de aandacht erop dat je
de hele tijd slechts (…)

951
01:39:28,079 --> 01:39:30,121
en hier draait neoliberalisme om.
Het zegt dat je persoonlijk verantwoordelijk bent

952
01:39:31,499 --> 01:39:32,580
voor onderwijs, persoonlijk verantwoordelijk

953
01:39:33,309 --> 01:39:38,364
voor gezondheidszorg en huisvesting e.d.
Het is een persoonlijk-verantwoordelijkheidssysteem.

954
01:39:38,859 --> 01:39:42,935
Terwijl Marx beweert, dat je in zo'n systeem hoogstwaarschijnlijk
belazerd gaat worden,

955
01:39:43,619 --> 01:39:50,622
waarschijnlijk ga je erg weinig krijgen, omdat de lonen
niet afdoende zullen zijn om de kopen wat je nodig hebt.

956
01:39:50,919 --> 01:39:54,330
En achteraf komen dan de lapmiddelen,
'wat gaan we nu doen met al die arme mensen?'

957
01:39:54,033 --> 01:39:59,054
'Oké, we zullen Medicaid opzetten' of iets dergelijks,
of 'oké, we geven huisvestingsvouchers',

958
01:39:59,054 --> 01:40:02,067
onderwijsvouchers of iets dergelijks.

959
01:40:02,067 --> 01:40:04,436
Dus je begint aan de markten te knoeien,

960
01:40:05,039 --> 01:40:10,690
terwijl de sociale oplossing, in Scandinavië bv. was 'oké, via klassenstrijd

961
01:40:10,069 --> 01:40:17,868
komen we tot het bouwen van gesocialiseerde behuizing
en we gaan erin gaan wonen aan minimumkosten.'

962
01:40:18,489 --> 01:40:23,563
Er is een analogie tussen Marx' argument over de strijd om de duur
van de arbeidsdag,

963
01:40:24,229 --> 01:40:27,307
met de strijd over wat een reële loon is,

964
01:40:28,009 --> 01:40:32,095
en de reële lonen kunnen twee zaken zijn:
ofwel kun je de individuele lonen verhogen en dan

965
01:40:32,869 --> 01:40:39,885
het spenderen aan wat dan ook.
Of je kunt reële lonen hebben met deze sociale actie.

966
01:40:40,029 --> 01:40:42,031
» STUDENT: Je hebt het over een 'vloer' …

967
01:40:42,229 --> 01:40:47,229
» HARVEY: Ja, dit komt terug op het beschavingselement,
aanwezig in deze situatie.

968
01:40:47,229 --> 01:40:50,229
» STUDENT: Maar is dat niet reformistisch?

969
01:40:50,229 --> 01:40:54,760
» HARVEY: Ja, het kan reformistisch zijn,
Maar dan kunnen we daar ook voorbij gaan.

970
01:40:54,076 --> 01:41:00,015
Als je jezelf de vraag stelt, in de jaren '50 en '60

971
01:41:00,699 --> 01:41:05,797
de welvaartsstaten van Europa en zelfs het sociale systeem
dat in dit land werd opgezet,

972
01:41:06,679 --> 01:41:11,800
in termen van anti-armoede programma's enz.,
hebben een enorm stabiliserend effect op de economie gehad.

973
01:41:11,008 --> 01:41:14,099
Het speelde een enorme rol in de snelle groei van die economieën.

974
01:41:15,071 --> 01:41:22,158
Dus het is compleet onjuist om te zeggen dat de ontwikkeling
van de welvaartsstaat antagonistisch is voor economische groei.

975
01:41:23,058 --> 01:41:27,367
De economische groei was heel sterk in de jaren '50 en '60, toen was er

976
01:41:27,889 --> 01:41:32,983
een maximale investering die collectief naar dit soort publieke uitgaven ging.

977
01:41:33,829 --> 01:41:34,836
Dan krijg je een tegenaanval,

978
01:41:35,529 --> 01:41:39,540
die niets te maken het met groei,
maar alles te maken had met klassenmacht.

979
01:41:39,639 --> 01:41:43,670
En die tegenaanval zegt: Nu moeten er omvormingen zijn

980
01:41:43,067 --> 01:41:49,046
tot een privaat verantwoordelijkheidssysteem
En dit is nu al 30 jaar aan de gang.

981
01:41:49,649 --> 01:41:55,654
Opnieuw de vraag: Waarom is er geen sterkere klassenmacht
om hieraan weerstand te bieden?

982
01:41:56,149 --> 01:41:59,234
En het antwoord hierop gaat gedeeltelijk terug naar het feit
dat de arbeidersklasse

983
01:41:59,999 --> 01:42:05,800
in dit land ontleedt is door de verplaatsingen naar China
en de deïndustrialisatie,

984
01:42:05,008 --> 01:42:09,247
aanvallen op vakbondsmacht enz.
En dit is in Europa ook gebeurd.

985
01:42:10,039 --> 01:42:17,045
Het is dus een vraag over klassenstrijd en klassendynamiek.
En nogmaals, wie zijn de bondgenoten?

986
01:42:17,639 --> 01:42:21,380
Het is duidelijk dat er een coalitie, een bondgenootschap

987
01:42:21,038 --> 01:42:25,367
is gevormd rond het idee dat markt de weg is waarop
we moeten voortgaan.

988
01:42:25,709 --> 01:42:27,783
Maar de markt bezorgt geen groei,

989
01:42:28,449 --> 01:42:33,453
en het heeft zeker en vast de levensomstandigheden
van een groot deel van de wereldbevolking verslechterd.

990
01:42:33,849 --> 01:42:36,925
Maar in termen van de accumulatie van kapitaal
is het veel beter.

991
01:42:37,609 --> 01:42:41,300
Marx zegt dat dit hetgeen is dat kapitalisten een toewijding aan hebben.

992
01:42:41,003 --> 01:42:44,382
Ze willen hun meerwaarde extractie maximaliseren.

993
01:42:44,679 --> 01:42:48,698
Dat is wat ze doen, zoveel als ze maar kunnen.

994
01:42:48,869 --> 01:42:53,260
We hebben nog 5 minuten, ik wil nog even het volgende hoofdstuk doen.

995
01:42:53,026 --> 01:42:57,033
Ik ga er niet veel tijd aan spenderen.

996
01:42:57,096 --> 01:42:59,105
Het is een overgangshoofdstuk,

997
01:43:00,086 --> 01:43:02,235
Marx doet wat hij gewoonlijk doet,

998
01:43:03,009 --> 01:43:10,170
en zegt: 'Oké, er is een meerwaardevoet,
en je hebt het aantal aangeworven arbeiders,

999
01:43:10,017 --> 01:43:13,906
oftewel het geïnvesteerde variabele kapitaal.
De hoeveelheid meerwaarde hangt dus af van

1000
01:43:14,059 --> 01:43:17,153
de meerwaardevoet vermenigvuldigt
met de hoeveelheid aangeworven arbeiders.

1001
01:43:17,999 --> 01:43:21,820
Als je de meerwaardevoet vermindert,
kun je compenseren door

1002
01:43:21,082 --> 01:43:25,090
het aantal arbeiders te vermeerderen;
Als je het aantal arbeiders vermindert,

1003
01:43:25,009 --> 01:43:28,107
compenseer je door de uitbuitingsgraad te verhogen.

1004
01:43:29,088 --> 01:43:32,177
Hij duidt dan aan, en dit is een belangrijke overgang:

1005
01:43:32,969 --> 01:43:36,068
Kapitalisten zijn geïnteresseerd in de hoeveelheid meerwaarde.

1006
01:43:36,959 --> 01:43:44,011
Waarom? Omdat de hoeveelheid meerwaarde sociale macht is.

1007
01:43:44,479 --> 01:43:50,170
En de hoeveelheid meerwaarde betekent dat,
als kapitalist, je altijd denkt over

1008
01:43:50,017 --> 01:43:54,956
hoeveel arbeiders je aanwerft en wat de uitbuitingsgraad is.

1009
01:43:55,109 --> 01:43:59,630
Maar dan introduceert hij het idee van limieten.

1010
01:43:59,063 --> 01:44:01,442
Daarom is dit een overgangshoofdstuk.

1011
01:44:02,009 --> 01:44:09,016
Er is een limiet tot de meerwaardevoet,
die we eerder al bespraken, sociaal en fysiek.

1012
01:44:09,709 --> 01:44:13,721
Als ik mijn aantal arbeiders verminder tot 1,
en mijn meerwaardevoet tracht te verhogen

1013
01:44:13,829 --> 01:44:16,923
tot 5000 percent, ga ik het nooit halen.
Je kan het op zo'n manier niet doen,

1014
01:44:17,769 --> 01:44:19,810
je hebt een limiet.

1015
01:44:20,179 --> 01:44:27,238
Dan is er een limiet tot de hoeveelheid kapitaal
je kunt investeren in variabele kapitaal,

1016
01:44:27,769 --> 01:44:30,867
Wanneer je dit ophoopt, de volledige populatie enz.,

1017
01:44:31,749 --> 01:44:34,838
Zie je dat er een limiet is tot de hoeveelheid arbeiders die je kunt aanwerven,

1018
01:44:35,639 --> 01:44:41,723
namelijk: de totale populatie van beschikbare arbeiders.

1019
01:44:42,479 --> 01:44:49,514
We komen in dit hoofdstuk dus tot het idee,
dat er deze 2 limieten voor kapitalistische accumulatie zijn:

1020
01:44:49,829 --> 01:44:54,320
De volledige bevolking, de uitbuitingsgraad,

1021
01:44:54,032 --> 01:45:03,065
en een ander limiet, inwendig voor kapitaal, namelijk
de hoeveelheid die kan besteed worden aan variabel kapitaal.

1022
01:45:05,021 --> 01:45:17,480
Maar kapitalisme houdt niet van limieten, en men gaat bij definitie
op zoek gaan naar limietloze manieren om te accumuleren.

1023
01:45:17,669 --> 01:45:22,724
Dus je hebt hier een tegenstelling:
Hoe kun je eindeloos accumuleren

1024
01:45:23,219 --> 01:45:27,840
met de aanwezigheid van deze limieten?

1025
01:45:27,084 --> 01:45:31,783
En dat is de vraag die gesteld wordt, en beantwoord zal worden

1026
01:45:32,539 --> 01:45:37,570
in het volgende hoofdstuk. Het antwoord luidt:
Er is een andere manier om meerwaarde te verkrijgen,

1027
01:45:37,849 --> 01:45:43,866
niet door absolute meerwaarde, maar door relatieve meerwaarde.

1028
01:45:44,019 --> 01:45:49,067
Volgende week lezen we dus hoofdstuk [10] over relatieve meerwaarde.

1029
01:45:49,499 --> 01:45:57,578
Dit is een theoretisch intensief hoofdstuk en je moet het grondig lezen en het juist begrijpen.

1030
01:45:58,289 --> 01:46:03,550
Het is heel makkelijk mis te verstaan, en veel mensen snappen het niet.

1031
01:46:03,055 --> 01:46:08,604
Het is niet moeilijk eens je het snapt, maar het snappen is soms moeilijk.

1032
01:46:09,099 --> 01:46:14,186
En dan gaan we het hoofdstuk over coöperatie en het hoofdstuk
over de arbeidsverdeling lezen.

1033
01:46:14,969 --> 11:46:17,984
Dus, [10, 11 en 12] voor de volgende keer.