File:Revzen-i Menkuş (14243600685).jpg

Revzen-i menkuş, meaning “fresco window,” is a specific form of Ottoman stained-glass application frequently seen in mosques, palaces and houses. Revzens are designed to host elaborate patterns of colored glass and the compositions are held in place by plaster frames made of pouf clay. The more complex designs are installed within the interiors of buildings, because of the need to preserve their fine plaster frames. The works that can be seen from the outside named “exteriors,” are produced with stronger frames and less intricate patterns. In Ottoman Religious architecture, “exteriors” are usually designed with circular or elliptical frames, while “interiors” comprise different colors and patterns.
SALT Research, Ali Saim Ülgen Archive


“Nakışlı pencere” anlamına gelen Osmanlı vitray sanatı revzen-i menkuş, genellikle cami, saray ve ev gibi yapılarda görülen renkli camlarla bezenmiş pencerelerdir. Revzenler, renkli camlarla çeşitli desenler oluşturmak üzere tasarlanır. Seçilen desenin uygulanması sırasında, camların arasına lüle çamurundan yapılmış alçı dökülerek kayıtlar meydana getirilir. Revzenlerde çoğunlukla küçük örgeli kompozisyonlar yer aldığı için alçı kayıtlar çok incelir, bu nedenle “içlik” adı verilen bu parçalar duvarların iç kısmına monte edilir. “Dışlık” adlı daha basit örgeli, kalın kayıtlı ikinci bir revzen, içliği korumak üzere yapının dışına takılır. Osmanlı dinî mimarisindeki dışlıklarda genellikle yuvarlak, eliptik ve “filgözü” denilen biçimlerde kayıtlar kullanılır; içlikler birbirinden farklı renk ve desenlerle birer bezeme panosu şeklinde oluşturulur.