File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Paar zilveren kledingspelden met borstversiering TMnr 6387-2.jpg

Nederlands: Borstsieraad bestaande uit twee kledingspelden, die met elkaar zijn verbonden door een ketting, en onderaan een korandoos (herz) met muntenhangers. De korandoos heeft de functie van amulet. De kledingspelden (fibulae) hebben de vorm van een driehoek. De driehoeksvorm van de speld zou volgens bepaalde onderzoekers en literatuur verwijzen naar een oervorm en wordt geïnterpreteerd als een verwijzing naar de vrouwelijke vruchtbaarheid. Marokkaanse kledingsspelden kunnen afhankelijk van de regio verschillende vormen aannemen: driehoekig, rond of een driehoek met ramshorens aan de zijkanten die verwijzen naar de ram als vruchtbaarheidsdrager (zie 5504-10). Dit borstsieraad is afkomstig uit de Westelijke Anti-Atlas.

Kledingspelden (fibulae) hebben zowel een gebruiks- als een sierfunctie. Ze worden door Berbervrouwen gebruikt om de wikkeldoek vast te binden. Een langwerpige lap stof wordt rond het lichaam gewikkeld en ter hoogte van de borsten met kledingsspelden zo bevestigd dat de armen vrij blijven. De kledingspelden worden dus steeds per paar gedragen, waarbij de twee spelden door een ketting worden verbonden. De sluitring van de kledingspeld wordt eerst naar voren gekanteld, daarna wordt de pin door de twee lagen stof gestoken; de sluitring wordt naar boven gekanteld en met een draaibeweging achter de pin heen bevestigd. De ketting (sinselt of asherrab genaamd in het Berber en sisla in het Arabisch) dient om de kledingspelden samen te houden, maar ook als borstversiering. Zij kan eenvoudig zijn ofwel versierd in het midden met een grote eivormige bol (tagmout, Berber) of een grote amulet, meestal met emailwerk versierd.

De traditie in Marokko wilde dat sieraden van generatie op generatie, van moeder op dochter werden overerfd. De toekomstige bruid kreeg in haar uitzet bijna altijd een paar fibulae. Naast de gebruik- en sierfunctie dienden deze sieraden nog een ander, economisch, doel. Men bewaarde ze om in situaties van financiële nood te kunnen verkopen of te ruilen. Sieraden hebben ook een communicatieve waarde en kunnen bepaalde boodschappen overbrengen. Een sieraad is bijvoorbeeld een teken van liefde. Een vrouw die een fibula, armband, halssnoer, oorring of een khamsa (handje) van zilver draagt, laat haar verbondenheid met haar tradities en afkomst zien. Tot de sieraden waaraan vrouwen een bijzonder waarde hechtten behoren de fibulae en khamsa's (handjes). Deze sieraden hebben vaak een magische betekenis gekregen. Tegenwoordig wordt met name de driehoekvormige fibula als symbool voor de Berberidentiteit gebruikt (info 2004). Het embleem van de driehoekvormige fibula vindt men terug in diverse uitingen van kunst en cultuur en tijdens manifestaties.

De aankoop van dit sieraad is mogelijk gemaakt door het aankoopfonds Volkenkundige Collectie/Mondriaan Stichting en BankGiro Loterij.