File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Dubbel enkelriet (doedelzak) TMnr 3402-1.jpg

Nederlands: Deze doedelzak is een meervoudig enkelriet met een luchtreservoir in de vorm van een (bokkenleren) zak.

Wereldwijd zijn er misschien wel honderd verschillende doedelzakken bekend.

In welk land de doedelzak zijn oorsprong precies heeft is niet met zekerheid te zeggen, waarschijnlijk ergens in het Midden Oosten.

Traditionele doedelzakken uit de Arabische wereld kennen twee typen:

In Zuid Irak, de Golfstaten en de oostkust van Saoedie Arabië kent men een instrument dat jirba, qurba, gurba of habban wordt genoemd; namen waarin gerefereerd wordt aan de huid die is gebruikt voor de lederen zak. Deze instrumenten hebben twee pijpen met elk zes gaten.

In de "fann-al-habban", de muziekcultuur waarin deze instrumenten worden bespeeld, worden zang en dans begeleid door een doedelzak en verschillende trommen.

In de regio tussen Basra in Zuid Irak en de Emiraten wordt deze speelcultuur toegeschreven aan de Baluch en andere Iraanse leefgemeenschappen.

Bijzonder is dat in Oman een doedelzak wordt bespeeld die (opnieuw) werd geïntroduceerd door het Britse leger. Ook in Egypte wordt een doedelzak van het Schotse type gebruikt voor het spelen van traditionele militaire- en feestmuziek.

Doedelzakken van het type met een meervoudig enkelriet of dubbelriet komen eveneens oorspronkelijk uit het Midden Oosten. De zogenoemde shawm (verzamelnaam) is een van de oudste instrumenten van deze regio.

De Zukra vindt haar oorsprong in Tripoli, Tunesië, Algerije en Marokko.

In de Arabische wereld worden shawms over het algemeen bespeeld bij feestelijke gelegenheden. In landen ten oosten van de Middellandse Zee is wordt met dit instrument uitsluitend wereldse muziek begeleidingsmuziek van zang en dans gespeeld, meestal in combinatie met een grote trom (de zgn. tabl wa zurna).

In Egypte bestaan vergelijkbare ensembles "mizmar wa tabl baladi" uit drie doedelzakken en twee trommelaars. In Marokko wordt met de zukra volksmuziek gespeeld door de Aissawa Sufi gemeenschap. In de Sufi traditie van Tunesië en Libië tenslotte, wordt de zukra bespeeld in het klassieke m'aluf repertoire.